To Mπλόκο του 1943 στα νοσοκομεία και η θυσία των αναπήρων πολέμου

Ήταν νύχτα της 30ης Νοεμβρίου του 1943 όταν σημειώθηκε ένα από τα πιο στυγερά εγκλήματα στην περίοδο της κατοχής. Τα νοσοκομεία της Αθήνας είχαν υποδεχτεί μεγάλο μέρος από τους 15.000 ανάπηρους του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Εκτός από την περίθαλψη που τους προσέφεραν τα νοσοκομεία, οι ανάπηροι είχαν δραστηριοποιηθεί και σε όσα στελέχη της κατοχικής κυβέρνησης χρησιμοποιούσαν τα αξιώματα με τις πλάτες των Γερμανών και λυμαίνονταν τα νοσοκομεία.

Οι ανάπηροι είχαν μεγάλη συμμετοχή και στις κατοχικές κινητοποιήσεις, όπως στην κατάθεση στεφανιού στις 28 Οκτώβρη 1941 στον Άγνωστο Στρατιώτη (η συμμετοχή τους υπολογίστηκε σε 2.000), αλλά και σε πολλές άλλες αντίστοιχες κινητοποιήσεις, με τις νοσοκόμες να σπρώχνουν τα καροτσάκια, να υποβαστάζουν τους κουτσούς ή να οδηγούν τους τυφλούς.

Δεν έλειψαν και από τη νικηφόρα κινητοποίηση της 3ης Μαρτίου 1943 που ματαίωσε την πολιτική επιστράτευση και έτσι αρκετοί που θα πήγαιναν στα γερμανικά εργοστάσια ή στο ανατολικό μέτωπο, σε ένα ταξίδι χωρίς γυρισμό, γλίτωσαν τις ζωές τους. Συμμετείχαν σε κινητοποιήσεις με διεκδικήσεις τη βελτίωση των όρων ζωής, διατροφής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Επίσης στην 25η Μαρτίου 1942 στην εθνική επέτειο του 1821, συμμετείχαν στη μεγάλη κινητοποίηση που χτυπήθηκε από τις ιταλικές δυνάμεις κατοχής.

Επιχειρήθηκε η εφαρμογή ενός σχεδίου που προέβλεπε τη μεταφορά των αναπήρων στα Μέθανα, σε ένα πρόχειρο νοσοκομείο, όπου εκεί μακριά από την πρωτεύουσα θα ήταν πιο εύκολος ο αφανισμός τους. Οι αντιδράσεις των αναπήρων ματαίωσαν το σχέδιο αυτό.

Εκείνο το βράδυ, στις 3 τα ξημερώματα και ενώ υπολογίζονταν σε 3.000 οι ανάπηροι που βρίσκονταν στα νοσοκομεία της Αθήνας, Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών την προσωπική καθοδήγηση του αρχιγκεσταπίτη Φον Στρόουπ, περικύκλωσαν 19 νοσοκομεία με πυροβολισμούς, λογχισμούς και βρισιές μετέφεραν περίπου 800 ανάπηρους στα στρατόπεδα Χατζηκώστα και Χαϊδαρίου.

Παράλληλα ό,τι μπορούσε να έχει κάποια αξία από τον εξοπλισμό των νοσοκομείων λεηλατήθηκε από τους εισβολείς. Εκτελέστηκαν 283 ανάπηροι. Όμως και όσοι παρέμειναν στο Χαϊδάρι, είτε επιλέχτηκαν για εκτέλεση σε άλλες στιγμές, είτε τους μετέφεραν σε γερμανικά στρατόπεδα απ’ όπου δεν γύρισαν ποτέ.

Το έγκλημα καταδίκασε ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός.

Όσοι επέζησαν, τη 12η Οκτωβρίου 1944, που απελευθερώθηκε η Αθήνα, βγήκαν μαζί με τις νοσοκόμες στους δρόμους.

*του Νάσου Μπράτσου

 1964: Δολοφονική έκρηξη στο Γοργοπόταμο

Στις 29 Νοέμβρη 1964 ορίστηκε για πρώτη φορά ο γιορτασμός της επετείου του Γοργοπόταμου με κυβερνητική ευθύνη (κυβέρνηση Ενωσης Κέντρου). Τούτος ο γιορτασμός δεν ήταν σαν τους άλλους. Η συμμετοχή του κόσμου ήταν μεγαλύτερη παρά ποτέ. Σε χιλιάδες υπολογίζονται τα πλήθη που κατέκλυσαν το χώρο κάτω από τη γέφυρα και τις γύρω πλαγιές. Παρούσα με τις οργανωμένες δυνάμεις της η ΕΔΑ και η «Νεολαία Λαμπράκη», παρόντα τα σωματεία της ΕΑΜικής Αντίστασης με χιλιάδες αντιστασιακούς αγωνιστές. Εκεί και ο στρατηγός Αυγερόπουλος του ΕΛΑΣ, καθώς και ο εκπρόσωπος αγωνιστών του ΕΔΕΣ στρατηγός Κοσίντας. Την κυβέρνηση εκπροσωπούσε ο υφυπουργός Αμυνας Μιχ. Παπακωνσταντίνου.

Ενταση προκλήθηκε όταν απαγορεύτηκε στους εκπροσώπους του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ να καταθέσουν στεφάνι. Το πανδαιμόνιο που ακολουθεί καλύπτεται από έναν εκκωφαντικό κρότο και πυκνός καπνός κάλυψε τα πάντα. Τι είχε συμβεί; Μια νάρκη που είχε σκάσει προκάλεσε το θάνατο 13 ατόμων και τον τραυματισμό 45.

Οι νεκροί

Γεώργιος Γιαννακούλης

Νικόλαος Δασόπουλος

Κωνσταντίνος Κανιούρας

Χρήστος Κεστίνης

Κωνσταντίνος Λεμπέσης

Κική Λιακοπούλου

Κωνσταντίνα Μπότη

Δημήτριος Μυλωνάς

Ηρωδιών Παπαζαχαρίου

Απόστολος Πολύμερος

Ασημούλα Ραχιώτη

Κωνσταντίνος Τσαρουχάς

Δήμος Τσιντικίδης

Ο δημοσιογράφος- ιστορικός Γιώργος Πετρόπουλος στο προλογικό του σημείωμα στο βιβλίο «Οι δίκες του Γοργοπόταμου (1964-1966). Αγνωστα ντοκουμέντα απ’ την πολύκροτη υπόθεση», αναφέρεται σε σειρά στοιχείων που κλονίζουν την επίσημη τότε κυβερνητική εκδοχή περί νάρκης του Εμφυλίου. Σημειώνει ότι σύμφωνα με εκθέσεις του υπουργείου Αμύνης είχαν προηγηθεί τρεις εκκαθαρίσεις του ναρκοπεδίου της περιοχής (1951, 1955, 1957). Αναφέρει, ακόμη, έγγραφο των αμερικανικών υπηρεσιών, το οποίο δημοσιεύτηκε στο «Εθνος» στις 5 Αυγούστου 1965 και το οποίο έλεγε ότι την αιματοχυσία στο Γοργοπόταμο οργάνωσαν πράκτορες της CIA που είχαν έρθει από τη Δ. Γερμανία και καταλήγει: «Το μετεμφυλιακό καθεστώς φρόντισε να κλείσει την υπόθεση, θεωρώντας ενόχους, ουσιαστικά, τα θύματα της αιματοχυσίας. Συγκεκριμένα 17 αντιστασιακοί παράγοντες- ανάμεσά τους ο στρατηγός Γεράσιμος Αυγερόπουλος (του ΕΛΑΣ) και ο στρατηγός Ν. Κοσίντας (του ΕΔΕΣ) – και άλλοι απλοί πολίτες βρέθηκαν ξαφνικά κατηγορούμενοι για τα “γεγονότα του Γοργοπόταμου”. Αρκετοί από αυτούς προφυλακίστηκαν και στις 26 Μαΐου 1965 άρχισε στη Λαμία η σχετική δίκη αποτέλεσμα της οποίας ήταν 12 από τους 18 κατηγορούμενους να καταδικαστούν και 6 να αθωωθούν».

*Imerodromos

 ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Αγαπητοί φίλοι, ο Σύλλογος Ιστορίας και Μνήμης Εθνικής Αντίστασης διοργανώνει διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα

«Η Κατοχή και η Αντίσταση στη σχολική Ιστορία 1950-2020»

Η εκδήλωση είχε προγραμματιστεί να γίνει τον Μάϊο με την αιγίδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αλλά ματαιώθηκε λόγω της πανδημίας COVID 19.

Την επιχειρούμε τώρα διαδικτυακά στην επέτειο της 25ης Νοεμβρίου , Ημέρα Εθνικής Αντίστασης

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2020 στις 7 το απόγευμα.

Εισηγητής ο Χάρης Αθανασιάδης καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Ολιγόλεπτη παρέμβαση θα κάνουν

1) Πολυμέρης Βόγλης καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

2) Αννίτα Πρασσά Προϊσταμένη ΓΑΚ Μαγνησίας

3) Βίκυ Μαντζώρου Πρόεδρος Συνδέσμου Φιλολόγων Μαγνησίας

Η ζωντανή μετάδοση της εκδήλωσης θα γίνει μέσα από

τη σελίδα του ΣΙΜΕΑ στο FB

https://www.facebook.com/simea2016/live

και στο νέο κανάλι μας στο YouTube του ΣΙΜΕΑ το οποίο δημιουργήσαμε με την ευκαιρία της εκδήλωσης https://youtu.be/oDO45MA--as

Οι τηλεθεατές μπορούν να υποβάλλουν ερωτήσεις προς τους ομιλητές μέσω των σχολίων στα ζωντανά βίντεο ή μέσω μηνυμάτων προς τη σελίδα του ΣΙΜΕΑ. Οι ερωτήσεις θα συγκεντρώνονται και θα κατηγοριοποιούνται από μέλος του ΔΣ

Φιλικά το ΔΣ του ΣΙΜΕΑ

 Αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση

https://lamianow.gr/vinteo-afieroma-toy-lamianow-stin-ethniki-antistasi-otan-i-yfilios-ypoklithike-ston-gorgopotamo/?fbclid=IwAR0hMEbDGBzZsrEhA3aa9OW3Aqj1Bu7W8f__F_rWdswudf984JdyDRfynMI

 ΠΟΤΕ ΠΙΑ ΦΑΣΙΣΜΟΣ

78 χρόνια μετά, ο Γοργοπόταμος εξακολουθεί να συμβολίζει τον αγώνα του ελληνικού λαού για ελευθερία, δημοκρατία και εθνική ανεξαρτησία. Είναι ένας αγώνας διαρκής και πάντα επίκαιρος

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΓΙΑ ΤΑ 78 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ

Φέτος συμπληρώνονται 78 χρόνια από την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, στις 25 Νοεμβρίου 1942, μιας από τις κορυφαίες αντιστασιακές ενέργειες κατά την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής. Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε με τη σύμπραξη των δύο μεγαλύτερων αντιστασιακών οργανώσεων, του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, και τη συνεργασία Βρετανών σαμποτέρ. Τα στρατιωτικά και πολιτικά οφέλη της ήταν πολλαπλά. Η διακοπή της μοναδικής σιδηροδρομικής σύνδεσης Βορρά - Νότου της χώρας για 6 εβδομάδες μείωσε σημαντικά τη διακίνηση πολεμοφοδίων και πρώτων υλών προς και από την Ελλάδα. Κατέδειξε τις δυνατότητες της ένοπλης δράσης κατά των κατακτητών και καταξίωσε τον αγώνα της Αντίστασης συνδέοντάς τον με τον συμμαχικό αγώνα στα άλλα μέτωπα του πολέμου. Ο ψυχολογικός αντίκτυπος ήταν εξίσου σημαντικός. Η επιχείρηση είχε αφυπνιστική δράση στον κατεχόμενο λαό και ενίσχυσε το ηθικό των ανταρτών και του πληθυσμού, ο οποίος άρχισε να πυκνώνει τις γραμμές της Αντίστασης.

Η κοινή δράση των αντιστασιακών οργανώσεων στην επιχείρηση του Γοργοποτάμου την κατέστησε σύμβολο της εθνικής ομοψυχίας και της ενότητας του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα κατά των κατακτητών, παρά τις έντονες ιδεολογικές αντιπαραθέσεις και τα διχαστικά βιώματα της μεταπολεμικής εποχής. Για αυτό και στη συλλογική μνήμη ο Γοργοπόταμος χαρακτηρίστηκε ως κορυφαία εκδήλωση της αντιστασιακής δράσης και ως συνέχεια του αγώνα του 1821 για την εθνική ανεξαρτησία.

Σήμερα, 78 χρόνια μετά, ο Γοργοπόταμος εξακολουθεί να συμβολίζει τον αγώνα του ελληνικού λαού για ελευθερία, δημοκρατία και εθνική ανεξαρτησία. Είναι ένας αγώνας διαρκής και πάντα επίκαιρος.

Οι «Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης» τιμώντας την επέτειο αλλά και τηρώντας τα υγειονομικά μέτρα θα πραγματοποιήσουν, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά την ιστορική διαδρομή Γοργοποτάμου.

Ο Γοργοπόταμος αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο για την περιοχή μας το οποίο πρέπει να αναδειχθεί και να αξιοποιηθεί.

το Δ.Σ

ΛΑΜΙΑ 25-11-2020

Το ΔΣ του Σωματείου "Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης & Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης"

ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ

Τη νύχτα της 25ης προς 26η Νοεμβρίου του 1942 τμήμα από εκατόν πενήντα αντάρτες του Ε.Λ.Α.Σ. με επικεφαλής τον Άρη Βελουχιώτη, εξήντα αντάρτες του Ε.Δ.Ε.Σ. με επικεφαλής τον Ναπολέοντα Ζέρβα και δώδεκα ειδικά εκπαιδευμένοι άνδρες της S.O.E., του τμήματος εκείνου των Βρετανικών μυστικών υπηρεσιών για αποστολές ανορθόδοξου πολέμου στα κατεχόμενα υπό τον Άξονα εδάφη, ανατίναξαν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου.

Η Βρετανική αποστολή προσγειώθηκε στην κατεχόμενη Ελλάδα κοντά στο χωριό Καρούτες της Δωρίδας στις 30 Σεπτεμβρίου του 1942. Η αποστολή HARLING προέβλεπε την πραγματοποίηση σοβαρής δολιοφθοράς στο σιδηροδρομικό άξονα Θεσσαλονίκης – Αθήνας με απώτερο στρατιωτικό στόχο την αποκοπή της ασφαλέστερης και συντομότερης αρτηρίας ανεφοδιασμού των Γερμανικών δυνάμεων του στρατάρχη Rommel στη Βόρεια Αφρική. Τους άμεσους στόχους αποτελούσαν τρεις ευαίσθητες σιδηροδρομικές γέφυρες στην περιοχή της Στερεάς Ελλάδας: της Παπαδιάς, του Ασωπού και του Γοργοποτάμου. Τελικά, η γέφυρα που επιλέχθηκε να ανατιναχθεί ήταν αυτή του Γοργοποτάμου, κοντά στη Λαμία. Η γέφυρα φυλάσσονταν από σημαντική Ιταλική φρουρά, η εξουδετέρωση της οποίας απαιτούσε τη συνδρομή όσο το δυνατόν περισσότερων ανταρτών. Ως εκ τούτου, οι Βρετανοί απευθύνθηκαν για συνεργασία αρχικά στον ΕΔΕΣ και μόλις διαπίστωσαν ότι η επιχείρηση δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο με τις δυνάμεις του Ζέρβα, πλησίασαν τον ΕΛΑΣ, ο οποίος από το Φθινόπωρο του 1942 είχε αρχίσει να καθιερώνεται ως σημαντικός στρατιωτικός παράγοντας στην περιοχή της Ρούμελης.

Στις 14 Νοεμβρίου του 1942 οι εκπρόσωποι των τριών παραγόντων συναντήθηκαν για πρώτη φορά στη Βίνιανη της Ευρυτανίας. Για τις αντάρτικες οργανώσεις η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου αποτελούσε σοβαρή πρόκληση. Παρά τους κινδύνους, ιδιαίτερα όσον αφορά στην επιβολή αντιποίνων στον πληθυσμό της περιοχής, οι δισταγμοί ξεπεράστηκαν γρήγορα. Ο ΕΛΑΣ διέθεσε εκατόν πενήντα από τους πιο εμπειροπόλεμους αντάρτες του, βετεράνοι της Αλβανίας οι περισσότεροι, και ο ΕΔΕΣ συνεισέφερε εξήντα άνδρες.

Οι απόψεις για την πατρότητα του σχεδίου διίστανται, το πιο πιθανό είναι, ωστόσο, ότι στην τελική του μορφή διατυπώθηκε από τον αρχηγό του ΕΛΑΣ με τη Διαταγή Επιχείρησης που ο ίδιος υπαγόρευσε στον Κωστούλα Αγραφιώτη (Κώστα Καβρέτζο) λίγες ώρες πριν εκδηλωθεί η επίθεση.

Δύο ομάδες του ΕΛΑΣ, με δέκα πέντε άνδρες η κάθε μία και έναν Βρετανό σαμποτέρ, ανέλαβαν να υπονομεύσουν τη σιδηροδρομική γραμμή εκατέρωθεν της γέφυρας για να αποκλείσουν την αποστολή ενισχύσεων με τρένο. Αρχηγός της μίας ομάδας ορίστηκε ο Διαμαντής (Γιάννης Αλεξάνδρου) και της άλλης ο Ηρακλής (Κώστας Σκαρμούτσος). Επιπλέον, μια ομάδα δέκα πέντε ΕΛΑΣιτών με αρχηγό τον Λευτέρη Χρυσιώτη (Σπύρο Τσαλιγιάννη) πήρε διαταγή να καταστρέψει με βενζίνη την ξύλινη οδική γέφυρα του ποταμού, σε περίπτωση που θα στέλνονταν εχθρικές ενισχύσεις από τη Λαμία ενώ μία άλλη ομάδα από οκτώ άνδρες του ΕΔΕΣ με επικεφαλής τον υπασπιστή του Ζέρβα, Μανόλη Μυριδάκη, διατάχθηκε να εξουδετερώσει το πολυβολείο που πιθανόν να υπήρχε. Στην περίπτωση που δεν υπήρχε πολυβολείο, αποστολή της ήταν να ενισχύσει την ομάδα του Κωστούλα.

Τέλος, μία ομάδα από δέκα άνδρες του ΕΔΕΣ έλαβε εντολή να πλευροκοπήσει τους Ιταλούς νοτιότερα της άμυνας του νότιου βάθρου. Η γενική αρχηγία ανατέθηκε στο στρατηγό Ζέρβα. Ώρα μηδέν ορίστηκε η 11η βραδινή.

Το απόγευμα της 25ης Νοεμβρίου οι αντάρτες και το Βρετανικό κλιμάκιο προωθούνται στις τελικές τους θέσεις σε μικρή απόσταση από τη γέφυρα. Ο Myers, ο Woodhouse, ο Ζέρβας και ο Βελουχιώτης με τα επιτελεία τους εποπτεύουν την εκτέλεση της επιχείρησης από το σταθμό διοίκησης. Πρώτο ξεκινά τμήμα εξήντα ανταρτών του ΕΛΑΣ με αρχηγό τον Κωστούλα. Στόχος του είναι η κατάληψη του νοτίου βάθρου της γέφυρας, το οποίο φυλάσσεται από Ιταλική φρουρά. Λίγο μετά ακούγονται τα πρώτα πυρά των ανταρτών και τα απαντητικά των Ιταλών. Ένα τέταρτο αργότερα δίνεται το σήμα ότι η θέση αυτή βρίσκεται στα χέρια των ανταρτών.

Στο βόρειο βάθρο της γέφυρας, στο οποίο υπήρχε φυλάκιο από τριάντα Ιταλούς, ενσκήπτουν περισσότερες δυσκολίες καθώς οι επιτιθέμενοι είκοσι αντάρτες του ΕΔΕΣ με επικεφαλής τους ανθυπολοχαγούς Παπαχρήστου και Πετροπουλάκη συναντούν σθεναρή άμυνα Η επέμβαση της εφεδρείας, ομάδας τριάντα ανδρών του ΕΛΑΣ με αρχηγό το Νικηφόρο (Δημήτριο Δημητρίου) είναι σωτήρια.

Η προσπάθεια αποστολής Ιταλικών ενισχύσεων από τη Λαμία αποκρούεται. Σε σύντομο διάστημα όλη η γέφυρα ελέγχεται από τους αντάρτες. Οι απώλειες της Ιταλικής φρουράς είναι σημαντικές: επτά νεκροί, πέντε τραυματίες και δύο αγνοούμενοι.

Στο μεταξύ, ειδικευμένοι Βρετανοί σαμποτέρς με τη βοήθεια λίγων εκπαιδευμένων ανδρών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ πραγματοποιούν την υπονόμευση της γέφυρας τοποθετώντας εκρηκτικά στη βάση της. Μια τεράστια λάμψη φωτίζει όλη την περιοχή καθώς τμήμα της γέφυρας, μήκους 211 μέτρων και ύψους 30 ανατινάσσεται. Η δολιοφθορά ολοκληρώνεται με την ανατίναξη ενός δεύτερου τμήματος. Η μοναδική σιδηροδρομική γραμμή της χώρας αποκόβεται. Ο θόρυβος των εκρήξεων ακούγεται καθαρά στη Λαμία της οποίας οι κάτοικοι σαστισμένοι αναρωτιούνται για τα τεκταινόμενα. Ο επίλογος της επιχείρησης HARLING γράφεται δυο μέρες αργότερα, όταν οι Ιταλοί προχωρούν για αντίποινα στην εκτέλεση δέκα τεσσάρων πατριωτών από τις φυλακές της Λαμίας. Οι επτά εκτελούνται μπροστά στη γκρεμισμένη γέφυρα ενώ οι υπόλοιποι στα Καστέλια της Παρνασσίδας, από όπου κατάγονται, μαζί με άλλους δέκα κατοίκους.

Η Βρετανική προπαγάνδα, μέσω του Β.Β.C. έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στο γεγονός της ανατίναξης. Στη ραδιοφωνική μετάδοση που ακολούθησε τονίστηκε η συμμετοχή του ΕΔΕΣ και του Ζέρβα, ενώ η αντίστοιχη του ΕΛΑΣ αποσιωπήθηκε. Οι κατακτητές, πιθανά παρασυρμένοι από τη Βρετανική εκδοχή, επικήρυξαν μόνο τον Ζέρβα. Σε αυτή τη μονομερή παρουσίαση του γεγονότος μπορεί κάποιος να ανιχνεύσει τα σπέρματα της κατοπινής αντιπαλότητας των δύο οργανώσεων αλλά και της Βρετανικής προκατάληψης κατά οποιασδήποτε πολιτικής οργάνωσης την οποία οι Βρετανοί δεν μπορούσαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους.

Παρά την «άδικη μοιρασιά της δόξας», η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις δολιοφθοράς του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Λόγω της καθυστέρησης στην εκτέλεσή της όμως, είχε μικρή επίδραση στο μέτωπο της Αφρικής, καθώς ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου του 1942, τα Γερμανοϊταλικά στρατεύματα είχαν απωθηθεί στην Τυνησία μετά τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων στο El Alamein υπό τον Βρετανό Στρατάρχη Montgomery.

Σε τοπικό ωστόσο επίπεδο τα οφέλη ήταν πολλαπλά. Η διακοπή της μοναδικής σιδηροδρομικής σύνδεσης Βορρά - Νότου της χώρας για έξι εβδομάδες μείωσε σημαντικά τη διακίνηση πολεμοφοδίων και πρώτων υλών προς και από την Ελλάδα.

Ο ψυχολογικός αντίκτυπος ήταν εξίσου σημαντικός. Η επιχείρηση είχε αφυπνιστική δράση στον κατεχόμενο λαό και ενίσχυσε το ηθικό των ανταρτών και του πληθυσμού, ο οποίος άρχισε να πυκνώνει τις γραμμές της Αντίστασης. Επιπρόσθετα, κατέδειξε τις δυνατότητες της ένοπλης δράσης κατά των κατακτητών και καταξίωσε τον αγώνα της Αντίστασης.

Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου ήταν η πρώτη και η μόνη επιχείρηση η οποία πραγματοποιήθηκε με τη σύμπραξη των δύο μεγαλύτερων αντιστασιακών οργανώσεων, του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, με τη συνεργασία των Βρετανών. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της ήταν η παρουσία και των τριών αυτών παραγόντων. Η ενότητα που επικράτησε σε αυτή, έστω και για πρακτικούς λόγους, την κατέστησε σύμβολο της εθνικής ομοψυχίας και της ενότητας του αντιστασιακού αγώνα κατά των κατακτητών, παρά τις έντονες ιδεολογικές αντιπαραθέσεις και τα διχαστικά βιώματα της μεταπολεμικής εποχής. Στη συλλογική μνήμη χαρακτηρίστηκε ως κορυφαία εκδήλωση της αντιστασιακής δράσης και ως συνέχεια του αγώνα του 1821 για την εθνική ανεξαρτησία.

Το 1982 η Ελληνική κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας την επετειακή της λειτουργία, καθιέρωσε ως ημέρα επίσημου εορτασμού της Εθνικής Αντίστασης την 25η Νοεμβρίου, ημερομηνία της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοποτάμου το 1942.

*Της Βασιλικής Λάζου, διδάκουσας Τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ

 Τα γέλια του θανάτου - Γιάννα Α. Δημητριάδη

Ξύλινο κουτί με τα προσωπικά αντικείμενα και έγγραφα του στρατιώτη Αντώνη Δημητριάδη.

Ο Αντώνης κατασκεύασε το κουτί αυτό στις φυλακές της Αίγινας και το πήρε μετά μαζί του στις φυλακές Αβέρωφ. Περιέχει γραπτά του Αντώνη, ζωγραφιές από τις φυλακές, την αλληλογραφία του και τηλεγραφήματα.

Η κόρη του, Γιάννα Δημητριάδη και η εγγονή του Αναστασία, το παραχώρησαν στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Λαμίας για να εκτεθεί.

https://www.facebook.com/107640140977747/posts/192810155794078/

 Το Πολυτεχνείο ζει!

Η 17η Νοέμβρη του ‘73 είναι επέτειος μνήμης της εξέγερσης του Πολυτεχνείου που κινητοποίησε μαζικά τους δημοκρατικούς πολίτες της χώρας μας και αποτέλεσε την κορυφαία στιγμή του αγώνα αντίστασης του Ελληνικού λαού στην επτάχρονη Δικτατορία. Τα αιτήματα των φοιτητών για «ψωμί –παιδεία – ελευθερία», «εθνική ανεξαρτησία και λαϊκή εξουσία» παραμένουν διαχρονικά, ανθεκτικά, πάντα επίκαιρα

Σύμβολο της διαρκούς πάλης του λαού για παιδεία, κοινωνική δικαιοσύνη, ανεξαρτησία, ισότητα και κοινωνική απελευθέρωση το Πολυτεχνείο παραμένει ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης στη συλλογική μνήμη για τις δημοκρατικές διεκδικήσεις κάθε γενιάς.

Το Πολυτεχνείο ζει !

· Για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της κοινωνίας

· Για μια ζωή με ασφάλεια, δημοκρατία και δικαιοσύνη

Το Σωματείο Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης τιμώντας την 47η επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου ανεβάζει την ταινία του Παντελή Βούλγαρη

"Το Χρονικό της Δικτατορίας 1967-1974"

Το 37λεπτο ανέκδοτο ντοκιμαντέρ του Παντελή Βούλγαρη σε σενάριο Γιάγκου Ανδρεάδη, περιέχει πολύτιμο αρχειακό υλικό· από την κηδεία των Γεωργίου Παπανδρέου και Γιώργου Σεφέρη έως τις δίκες του Αλέκου Παναγούλη και άλλων αγωνιστών.

Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, Παντελή Βούλγαρη, «σε αυτό το φιλμ υπάρχει ό,τι καταφέραμε εμείς που μείναμε στον τόπο», ενώ για τον διευθυντή φωτογραφίας Νίκο Καβουκίδη υπάρχουν καταγεγραμμένα «σημαντικά πράγματα από ταράτσα σε ταράτσα, όπως τα γεγονότα στη Νομική. Ίσως η ποιότητα να μην είναι πάρα πολύ καλή, όμως το γεγονός που καταγράφεις είναι».

https://www.youtube.com/watch?v=cjusg4UCeDg

 Καρπενήσι: 77 χρόνια από την πυρπόλησή του από τους Ναζί

Ένα από τα πιο φρικαλέα εγκλήματα κατά του αδούλωτου λαού της Ευρυτανίας και της Ελλάδας ολόκληρης διαπράχτηκε στις 7 Νοεμβρίου 1943.

Ήταν αρχές Νοέμβρη 1943 όταν οι Γερμανοί Ναζί αποφασίζουν να χτυπήσουν την καρδιά της Αντίστασης, το Καρπενήσι! Πολυπληθείς επίλεκτες γερμανικές μεραρχίες χιλιάδων αντρών των SS και της Βέρμαχτ ξεκινούν ταυτόχρονα από τη Λαμία και το Αγρίνιο υποστηριζόμενες από τεθωρακισμένα και πυροβολικό.

Για μια εβδομάδα ο τόπος μετατρέπεται σε πεδίο πολέμου καθώς μέρα και νύχτα διεξάγονται σκληρές μάχες. Τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ αναπτύσσονται γύρω από τους κύριους οδικούς άξονες όπου στήνουν συνεχείς ενέδρες, ανατινάζουν περάσματα και πραγματοποιούν ποικίλα αλλεπάλληλα σαμποτάζ στον εχθρό. Καθ’ όλη τη διάρκεια της σιδερόφραχτης γερμανικής επέλασης, οι ΕΛΑΣίτες χτυπούν ανελέητα σε διαφορετικά κομβικά σημεία (Μακρακώμη, Πλατύστομο, Καμπιά, Βίτολη, Αη Γιώργη, Χάνι Πανέτσου, Ράχη Τυμφρηστού).

Στις 7 Νοεμβρίου 1943, οι Γερμανοί κατορθώνουν, αν και με πολλές απώλειες, να διασπάσουν την άμυνα και να εισβάλλουν στο Καρπενήσι που εν τω μεταξύ, με πρωτοβουλία των αντιστασιακών οργανώσεων, έχει εκκενωθεί από τον πληθυσμό που καταφεύγει στα δάση και σε απομονωμένα μακρινά χωριά επάνω στα βουνά υπό την προστασία των ένοπλων παιδιών του.

Τα ναζιστικά στίφη του Χίτλερ ξεσπούν στο έρημο Καρπενήσι. Καίνε, λεηλατούν, ληστεύουν την πόλη. Ανατινάζουν το πετρόχτιστο Γυμνάσιο που γίνονταν οι ενθουσιώδεις συσκέψεις της αντίστασης, πυρπολούν τα τρία όμορφα ξενοδοχεία (“Τυμφρηστό”, “Ευρώπη” και “Νέα Υόρκη”) καταστρέφουν πάρα πολλά σπίτια και μαγαζιά αρπάζοντας τα εμπορεύματα.

Ξετρυπώνουν ακόμη και τα πρόχειρα καταφύγια, όπου είχαν κρύψει τα λιγοστά τους υπάρχοντα οι κάτοικοι προτού διαφύγουν, και τα λεηλατούν. Κλέβουν τα τρόφιμα του Ερυθρού Σταυρού, αρπάζουν κοπάδια και αγροτικά προϊόντα τα οποία προωθούν στις αποθήκες τους στη Λαμία.

Οι ναζί συνεχίζουν την πορεία τους με κατεύθυνση το δρόμο προς το Αγρίνιο. Στην περιοχή του Καλεσμένου συμπτύσσονται με την άλλη γερμανική φάλαγγα που προαναφέραμε και η οποία έρχονταν από Αιτωλοακαρνανία. Να σημειώσουμε εδώ, πως αυτή η δεύτερη φάλαγγα χτυπήθηκε (προηγουμένως) στον Αϊ Βλάση από λιγοστούς ένοπλους Εαμίτες και ηρωϊκούς χωρικούς που με λίγα λιανοντούφεκα κράτησαν τους Γερμανούς και τα τανκς για πολλές ώρες.

Εν τω μεταξύ, τμήματα του ΕΛΑΣ (αφού πρώτα έχουν φροντίσει να φυγαδευτούν στα βουνά όσοι περισσότεροι άμαχοι και γυναικόπαιδα γίνεται) επιτίθενται στους Γερμανούς, σε θέσεις-κλειδιά, προξενώντας τους βαριές απώλειες. Οι ναζί αναγκάζονται να οπισθοχωρήσουν προς Λαμία και Αγρίνιο, αφήνοντας ξοπίσω καταστροφή και όλεθρο. Όμως το ηθικό του περήφανου Ευρυτανικού Λαού παρά τα χτυπήματα δεν κάμπτεται. Ο κόσμος και οι οργανώσεις της αντίστασης επιστρέφουν στον τόπο. Έπιασε χειμώνας, η πείνα θερίζει, δεν υπάρχει όρθιο τίποτε. Όλοι μαζί κόβουν ξύλα και φτιάχνουν πρόχειρα καταλύματα μέσα στα χαλάσματα. Ο κόσμος στέκεται και πάλι στα πόδια του. Τα βάσανα όμως του πολύπαθου Καρπενησίου δεν τελειώνουν το Νοέμβριο του 1943.

Οι Ευρυτάνες κατορθώνουν, έστω και με τόσο βαρύ τίμημα, να επανακάμψουν στο Καρπενήσι και στα χωριά τους και σαν αληθινοί λεβέντες να στήσουν ξανά τη ζωή τους πάνω στα ερείπια και την καταστροφή. Η Ευρυτανία δεν λυγά!

Πηγή: eyrytixn.blogspot.com

 lockdown

Το δεύτερο κύμα της πανδημίας μας καλεί σε μία ακόμη μάχη για να προστατέψουμε τη δημόσια υγεία.

Από το Σάββατο 7/11 στις 6:00 το πρωί είναι σε ισχύ οριζόντια αναστολή δραστηριοτήτων σε όλη την Ελλάδα. Η κυκλοφορία επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένους λόγους.

Για αναλυτικές οδηγίες και βεβαιώσεις κυκλοφορίας επισκευτείτε το http://forma.gov.gr.

Μένουμε στο σπίτι. Μένουμε ασφαλείς.

 Ιστορικό Μουσείο - Παλιό Μικρό Χωριό Ευρυτανίας

Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο στεγάζεται στο κτίριο του πρώην Δημοτικού Σχολείου του Παλιού Μικρού Χωριού.

Το κτίριο χτίστηκε το 1934, σε απαλλοτριωμένο οικόπεδο 1.215 τ.μ., και η ανοικοδόμησή του έγινε με σχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, με προσωπική εργασία των κατοίκων και υλικά από την περιοχή.

Το Μουσείο έχει στόχο τη διάσωση και διάδοση της ιστορικής κληρονομιάς του Μικρού Χωριού Ευρυτανίας. Όλα τα εκθέματα προέρχονται από δωρεές Μικροχωριτών και εκτίθενται σε πέντε αίθουσες. Ο επισκέπτης μπορεί να πληροφορηθεί για το διοικητικό και κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο του 19ου και 20ου αιώνα, για τα έργα κοινής ωφέλειας, μερικά από τα οποία δεν σώζονται σήμερα και για τη ζωή των Μικροχωριτών στο χωριό ή στα μέρη όπου ξενιτεύτηκαν.

Τα εκθέματα παρουσιάζονται με χρονολογική – θεματική σειρά και δείχνουν την ατομική, οικογενειακή και συλλογική ζωή και δράση των κατοίκων του χωριού στους προηγούμενους αιώνες, καθώς και τη συμβολή τους στους αγώνες για ανεξαρτησία και δημοκρατία από την Επανάσταση του 1821 ως τον B´ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Εθνική Αντίσταση. Οι συλλογές περιλαμβάνουν ιστορικά έγγραφα, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ονόματα αγωνιστών, πεσόντων, εκτελεσθέντων και θυμάτων, εικόνες από την κατοχή, το χρονικό της ιστορικής μάχης του Μικρού Χωριού, απομεινάρια από το τυπογραφείο της Εθνικής Αντίστασης, όπως και οικιακό – αγροτικό εξοπλισμό κ.ά.

Ξεχωριστή αξία έχουν τα αυτοβιογραφικά κείμενα και οι γραπτές προσωπικές μαρτυρίες κατοίκων του χωριού. Πρόκειται για μια πλειάδα χειρογράφων, που αναφέρονται σε περιστατικά και εμπειρίες, τραγικές ή ευχάριστες, σε χρόνια πολέμου ή ειρήνης, που χαράχτηκαν στη συλλογική μνήμη. Είναι κείμενα γραμμένα από απλούς ανθρώπους, που τα έγραψαν για να μείνουν, να μην ξεχαστούν – όχι αυτοί οι ίδιοι – αλλά αυτά, τα γεγονότα. Είναι αυθεντικές περιγραφές, που κεντρίζουν το ενδιαφέρον, τόσο των επισκεπτών, όσο και ερευνητών.

Στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων προβάλλεται Βίντεο-ταινία με σύντομη αναδρομή στις κυριότερες φάσεις εξέλιξης του χωριού.

Το Μουσείο διαθέτει βιβλιοθήκη, στην οποία φιλοξενούνται βιβλία Μικροχωριτών και Ευρυτάνων ή βιβλία ευρυτανικού και γενικότερα ρουμελιώτικου ενδιαφέροντος.