Η Σπερχειάδα Μαρτυρική Πόλη: Δικαίωση 81 Χρόνια Μετά.

Το Σωματείο Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης αισθάνεται ιδιαίτερη τιμή και υπερηφάνεια για τη συμβολή του σε αυτή τη σημαντική εξέλιξη.

Μετά από 81 χρόνια, η ιστορική Σπερχειάδα δικαιώνεται. Με τη σύμφωνη και ομόφωνη γνώμη της αρμόδιας επιτροπής, προχωρά πλέον και επισήμως η διαδικασία χαρακτηρισμού της ως Μαρτυρική Πόλη, τιμώντας τη μνήμη των δεκάδων θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας και αναγνωρίζοντας τις βαριές υλικές και ανθρώπινες απώλειες που υπέστη η τοπική κοινωνία.

Πρόκειται για έναν ελάχιστο φόρο τιμής στους αθώους νεκρούς, για μια πράξη ιστορικής και ηθικής αποκατάστασης από την ελληνική Πολιτεία.

Μέλη του Διοικητικού μας Συμβουλίου —η Δρ. Βασιλική Λάζου που συνέγραψε την εισηγητική έκθεση με την Βασιλική Κόκκοτα, η Σοφία Βακιρτζηδέλη, προϊσταμένη των ΓΑΚ Φθιώτιδας, που ανέσυρε κρίσιμο αρχειακό υλικό, και ο Πάρης Φούντας, που επίσης συμμετείχε στην επιτροπή χαρακτηρισμού— προσέφεραν με την επιστημονική τους τεκμηρίωση, τη γνώση και την οργανωτική τους προσήλωση, καθοριστική στήριξη στην τελική υποβολή του φακέλου στο Υπουργείο Εσωτερικών.

Η εξέλιξη αυτή δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την άψογη συνεργασία με τον Δήμαρχο Μακρακώμης κ. Γεώργιο Χατζή, το Δημοτικό Συμβούλιο, τους υπαλλήλους του Δήμου και τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής υπό τη σκέπη του προέδρου της, Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ.κ. Συμεών. Η συντονισμένη προσπάθεια όλων οδήγησε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για τη Σπερχειάδα, μια σημαντική μέρα για το Σωματείο μας και ένα αποφασιστικό βήμα στον συνεχή αγώνα για τη δικαίωση όλων των Μαρτυρικών Τόπων της Ρούμελης. Επόμενος στόχος μας, η Μακρακώμη.

Για εμάς, είναι χρέος τιμής η διεκδίκηση της αναγνώρισης, των αποζημιώσεων και, πάνω απ’ όλα, η διατήρηση της Ιστορικής Μνήμης. Δεν ξεχνάμε. Συνεχίζουμε.

Το Διοικητικό Συμβούλιο

 Εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τα 81 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Σπερχειάδας

Την Τετάρτη 18 Ιουνίου τελέστηκε Θεία Λειτουργία στον παλιό ερειπωμένο Άγιο Νικόλαο, Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των πεσόντων, ακολούθησαν χαιρετισμοί και ομιλίες και στην συνέχεια επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο.

Το Σωματείο μας εκπροσώπησε το μέλος του Δ.Σ   κος  Πάρης Φούντας

 

 80 χρόνια από τον θάνατο του Άρη Βελουχιώτη

Οι «Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης» τιμούν τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ και άξιο τέκνο της Ρούμελης Άρη Βελουχιώτη. Ήταν 16 Ιουνίου 1945 όταν ο Άρης κυνηγημένος από εχθρούς και φίλους αυτοκτόνησε στο φαράγγι του Φάγγου στη Μεσούντα Άρτας. «Το θλιβερό τέλος του Άρη λύπησε κατάκαρδα όλο τον κόσμο της Εθνικής Αντιστάσεως. Γιατί ο Άρης στάθηκε ένα σύμβολο αυτού του αγώνα, γιατί ο ρόλος του στη δημιουργία των ενόπλων του δυνάμεων, στη συγκρότηση των ηρωικών σωμάτων που πολέμησαν τον κατακτητή χωρίς οίκτο και χωρίς έλεος, στάθηκε εξαιρετικός, αναμφισβήτητος. Μέσα σε αυτήν την σκληρή, την ανελέητη πάλη για την Ελλάδα, ο Άρης υψώθηκε και λατρεύτηκε. Έγινε θρύλος του αγώνα, ο θρύλος του μαχόμενου έθνους», έγραφε η εφημερίδα Ελεύθερη Ελλάδα την επαίριο του θανάτου του.

Ο Άρης Βελουχιώτης συνδέθηκε άρρηκτα με την εποποιία της Εθνικής Αντίστασης. Από τους πρώτους που βγήκε στο βουνό, συνέβαλε καθοριστικά στη συγκρότηση του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού του οποίου ηγήθηκε. Με τεράστιο κύρος στο ΕΑΜ και ευρύτερη αναγνώριση πρότασσε την ανάγκη για αυστηρή πειθαρχία και οργάνωση και ενέπνεε θαυμασμό διατηρώντας άριστη επαφή με τη λαϊκή ψυχολογία. Αν και υπέγραψε μαζί με το στρατηγό Σαράφη τη διαταγή αποστράτευσης του ΕΛΑΣ διαφώνησε με τη Συμφωνία της Βάρκιζας και προχώρησε στη δημιουργία του Μετώπου Εθνικής Ανεξαρτησίας (Μ.Ε.Α.), ενός νέου ΕΑΜ, με το οποίο καλούσε τους πρώην συναγωνιστές του και τα κομματικά μέλη σε ένα νέο αγώνα εναντίον της αγγλικής, όπως θεωρούσε, κατοχής και υπέρ της πραγματικής ανεξαρτησίας της χώρας. Το τελικό πρόγραμμα του Άρη διατυπώθηκε σε τρία συνθήματα: «Εθνική Λευτεριά, Ακεραιότητα και Ανεξαρτησία. Λαϊκή κυριαρχία και Δημοκρατία. Λαϊκή Ευημερία, Πρόοδο και Πολιτισμό». Τα καθήκοντα όσων επιθυμούσαν να ακολουθήσουν το νέο αγώνα ήταν η συσπείρωση στο Μ.Ε.Α και η πλήρης ανασυγκρότηση του ΕΛΑΣ σε ΕΛΑΣ – Ν, για να επιβληθεί με τη μαζική πολιτική και την ένοπλη πάλη του λαού η πλήρης εθνική ανεξαρτησία και η ελεύθερη θέληση του λαού.

Η θέση του αυτή τον έφερε σε αντίθεση με τη στρατηγική του κόμματός του, του ΚΚΕ το οποίο εκείνη τη χρονική στιγμή απέρριπτε τον ένοπλο αγώνα με τον πιο εμφατικό τρόπο προάγοντας την ομαλή δημοκρατική εξέλιξη, εκλογές με αναλογική και ενότητα όλων των δημοκρατικών δυνάμεων σε ένα πανδημοκρατικό μέτωπο για την πάταξη της τρομοκρατίας και τη ματαίωση της παλινόρθωσης της μοναρχίας. Η δημόσια καταγγελία του Άρη δομήθηκε πάνω στους άξονες αυτής της στρατηγικής και στη θεμελιώδη αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού ότι προείχε η εσωκομματική πειθαρχία στην οποία όλοι όφειλαν να υπακούουν όσο ψηλά και αν ήταν στην ιεραρχία του κόμματος.

Σήμερα 80 χρόνια μετά οι αξίες και τα ιδανικά για τα οποία πολέμησε ο Άρης Βελουχιώτης εξακολουθούν να παραμένουν επίκαιρα. Η ασυμβίβαστη στάση του και ο αγώνας του να γίνουν πράξη οι βασικές επιδιώξεις του ΕΑΜ για εθνική απελευθέρωση και λαϊκή κυριαρχία, τον εξύψωσε στη συνείδηση του αγωνιζόμενου ελληνικού λαού, τον έκανε ήρωα και θρύλο, σημείο αναφοράς για όλους όσοι παλεύουν για τη λευτεριά του λαού από κάθε δυνάστη.

Γιατί, όπως και ο ίδιος ο Άρης έλεγε «Η λευτεριά δεν χαρίζεται. Κατακτιέται».

       Ημέρα Μνήμης Ολοκαυτώματος Υπάτης 1944-2025

Από τον Ιστορικό Περίπατο Υπάτης που πραγματοποίησε το Σωματείο μας σε συνδιοργάνωση με τα Γ.Α.Κ. Φθιώτιδας. Την ξενάγηση έκαναν τα μέλη του Δ.Σ. Βασιλική Κόκκοτα ιστορικός και Σοφία Βακιρτζηδέλη, προϊσταμένη των ΓΑΚ. Ο περίπατος εντάχθηκε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Δήμου Λαμιέων για το Ολοκαύτωμα της Ύπατης.

Ξημερώματα Σαββάτου 17 Ιουνίου 1944 η Υπάτη βρέθηκε περικυκλωμένη από τα Ες Ες. Τη μέρα αυτή γράφτηκε η πιο μελανή σελίδα στην νεότερη ιστορία της

Τα γερμανικά στρατεύματα είχαν φτάσει στη ιστορική πόλη της Φθιώτιδας με εντολή να την καταστρέψουν ολοσχερώς.

Ολοκλήρωσαν το καταστροφικό τους έργο εκτελώντας 28 άτομα, τραυματίζοντας 30, καταστρέφοντας 375 από τα 400 σπίτια της πόλης, βυζαντινές εκκλησίες και ιστορικά αρχοντικά. Ολοκαύτωμα.

Οι Γερμανοί διάλεξαν δέκα χωριανούς από την Υπάτη και έξι από τη διπλανή Καστέλια και αφού τους βασάνισαν επί βδομάδες, τους οδήγησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ανάμεσα σε αυτούς βρισκόταν και ο γενναίος συνταγματάρχης Θανάσης Παπακυριαζής, ο οποίος απαίτησε να εκτελεστεί χωρίς το μαύρο μαντήλι στα μάτια. Κοιτώντας τους δολοφόνους του κατάματα, τα τελευταία του λόγια πριν σωριαστεί ήταν «Ζήτω η Ελλάς». ...
Το ολοκαύτωμα της Υπάτης από τους Γερμανούς, έγινε με λίστα που έδωσε Έλληνας καταδότης μετά το σαμποτάζ στον Γοργοπόταμο. Στην επιχείρηση ηγήθηκε ο σφαγέας του Διστόμου και της Κλεισούρας...
Η Υπάτη έχει ανακηρυχτεί Μαρτυρική Πόλη με το Προεδρικό Διάταγμα 399/7.12.1998, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α277/16.12.1998.

*mixanitouxronou.

Η Υπάτη πυρπολήθηκε τρεις φορές από τους Γερμανούς και βομβαρδίστηκε με πυροβολικό αρκετές. Οι ημερομηνίες των πυρπολήσεων:

17 Ιουνίου 1944 , 10 Αυγούστου 1944 , 12 Οκτωβρίου 1944

Ανακηρύχτηκε Μαρτυρική Πόλη με το Προεδρικό Διάταγμα 399/7.12.1998, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α277/16.12.1998.

 Εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για το Ολοκαύτωμα της Υπάτης

Oλοκληρώθηκαν την Κυριακή 15 Ιουνίου 2025, στη μαρτυρική Υπάτη, οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τα 81 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της πόλης

Το σωματείο μας εκπροσώπησε το μέλος του Δ.Σ Πάρης Φούντας

 81 χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τη σφαγή του Διστόμου

Ένα από τα αποτρόπαια εγκλήματα των Ναζί στην κατεχόμενη Ελλάδα. Το Δίστομο πυρπολήθηκε και 218 κάτοικοι (114 γυναίκες και 104 άνδρες συμπεριλαμβανομένων 53 παιδιών κάτω των 16 ετών, εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τα ναζιστικά τάγματα εφόδου της Σούτσσταφφελ

Ο Δήμος Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας διοργανώσε εκδηλώσεις μνήμης και τιμής από το Σάββατο 31 Μαΐου έως και την Τρίτη 10 Ιουνίου 2025

Το Σωματείο μας εκπροσώπησε το μέλος του Δ.Σ Πάρης Φούντας

Ιστορικό: Το πρωί της 10ης Ιουνίου 1944 γερμανική στρατιωτική φάλαγγα των Ες-Ες ξεκίνησε από τη Λιβαδειά για την Αράχωβα, με σκοπό την εκκαθάριση της περιοχής από τις αντάρτικες δυνάμεις. Στο Δίστομο ενώθηκε με άλλη γερμανική ομάδα που είχε ξεκινήσει από την Άμφισσα και προχώρησαν προς το Στείρι. Οι κάτοικοι έλαβαν εντολή να μην απομακρυνθούν από το χωριό, μέχρι την επιστροφή των γερμανικών δυνάμεων.

Στη θέση Καταβόθρα οι Γερμανοί δέχθηκαν επίθεση από αντάρτες του ΕΛΑΣ. Μετά από σύντομη, αλλά σφοδρή μάχη, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 15 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες. Οι γερμανικές απώλειες ανήλθαν σε 6 νεκρούς και 15 τραυματίες.

Οι Γερμανοί απέδωσαν την επίθεση του ΕΛΑΣ σε ειδοποίηση των κατοίκων του Διστόμου και επέστρεψαν στο χωριό για να εκδικηθούν.

Με διαταγή του διοικητή τους, υπολοχαγού Χανς Ζάμπελ, το Δίστομο πυρπολήθηκε και 218 κάτοικοι (114 γυναίκες και 104 άνδρες) εκτελέστηκαν απάνθρωπα. Μεταξύ των νεκρών, 45 παιδιά και έφηβοι και 20 βρέφη.

Ο τότε νομάρχης Βοιωτίας Ιωάννης Γεωργόπουλος στην υπ’ αριθ. 101/12-6-44 εμπιστευτική του έκθεση σημείωνε: «Τα συμβαίνοντα εις την περιφέρειαν μου κατά τας δυο τραγικάς αυτάς ημέρας, υπερβαίνουν εις ωμότητα και αγριότητα και αυτήν την νύκτα του Αγίου Βαρθολομαίου και αυτούς τους Σικελικούς Εσπερινούς. Είναι απερίγραπτος η ενεργηθείσα σφαγή από μέρους των οργάνων των αρχών κατοχής κατά του αμάχου πληθυσμού… Λυσσαλέα η αγριότης δεν εφείσθη ούτε των νηπίων!… Ολόκληρον το χωρίον Δίστομον κατεστράφη. Οι εναπομείναντες κάτοικοι αλλόφρονες πλανώνται ανά τας απροσίτους κρύπτας των ορέων…» Τα είπε όλα ο Νομάρχης…

Η πρωτοφανής θηριωδία έγινε αμέσως γνωστή μέσω του BBC στο εξωτερικό και προκάλεσε την κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης. Η Γερμανική Διοίκηση της Αθήνας επέρριψε την ευθύνη αποκλειστικά στους κατοίκους του Διστόμου, επειδή, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της, δεν συμμορφώθηκαν με τις στρατιωτικές εντολές.

Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, το Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου μπόρεσε να ανακαλύψει τον υπεύθυνο της Σφαγής, Χανς Ζάμπελ, ο οποίος είχε καταφύγει στο Παρίσι και είχε συλληφθεί. Οι γαλλικές αρχές τον παρέδωσαν στις ελληνικές, οι οποίες τον προφυλάκισαν.

Τον Αύγουστο του 1949 ομολόγησε την έκταση των γερμανικών θηριωδιών στο Δίστομο, αλλά δικαιολογήθηκε ότι εκτελούσε διαταγές ανωτέρων του. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του, ο Ζάμπελ εκδόθηκε προσωρινά στη Δυτική Γερμανία για άλλη υπόθεση, αλλά δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών του.

                   Δομνίστα 83 χρόνια μετά

Στην ιστορική Δομνίστα εορτάστηκε την Κυριακή 8 Ιουνίου η 83η επετείος από την έναρξη του Ένοπλου Απελευθερωτικού Αγώνα της Εθνικής Αντίστασης (1941-1944).

Ομιλήτρια με θέμα "Οι άνθρωποι κάνουν επιλογές, οι επιλογές κάνουν ιστορία" ήταν η κα Αλεξάνδρα Σάντα, μέλος της 15μελους Γραμματείας του Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα (Ε.Σ.Δ.Ο.Γ.Ε.) και κόρη του αείμνηστου αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Λάκη Σάντα.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση και ακολούθησαν καταθέσεις στεφάνων εκπροσώπων των τοπικών αρχών και φορέων, σωμάτων ασφαλείας, συλλόγων, κομμάτων και αντιστασιακών οργανώσεων, ενώ στο τέλος τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή και πραγματοποιήθηκε ανάκρουση του Εθνικού μας ύμνου.

Χαιρετισμό απεύθυναν ο Δήμαρχος Καρπενησίου κ. Χρήστος Κακαβάς, ο Αντιπεριφερειάρχης Ευρυτανίας κ. Αριστείδης Τάσιος, ο Πρόεδρος της ΠΟΑΕΑ κ. Χρήστος Οικονόμου, ο εκπρόσωπος του σωματείου "Φίλοι του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης" κ. Πάρης Φούντας