Η θυσία στα Περιβολάκια Αταλάντης

Ήταν πρωί της 29ης Μαΐου του 1943, ημέρα Πέμπτη και στην πόλη έφτασαν Ιταλοί από τη Λιβαδειά. Πριν λίγες ημέρες, στις 23 Μαρτίου 1943 είχαν εγκαταλείψει την πόλη, αλλά η επιστροφή τους έδειχνε ότι δεν θα ήταν για καλό.

Κύκλωσαν την πόλη και στόχος τους ήταν να προχωρήσουν σε ενέργειες καταστολής και εκδίκησης για την αυξανόμενη δράση των αντιστασιακών στην περιοχή. Το ιταλικό τάγμα πυρπόλησε σπίτια και πυροβολούσε όσους προσπαθούσαν να διαφύγουν.

Οι πρώτοι νεκροί ήταν ο Ταξιάρχης Αγραδάς, ετών 27, και ο Νικόλαος Χυμευτός, ετών 34.

Έπειτα συνέλαβαν άλλους οκτώ νέους της Αταλάντης. Οι πιο πολλοί ήταν οργανωμένοι στο ΕΑΜ ή στην ΕΠΟΝ.

Τα ονόματα των συλληφθέντων:

Θεόδωρος Ζεκεντές, ετών 18,

Σωτήρης Κατσαρός, ετών 19

Σπύρος Κοτσικόνας, ετών 22,

Γιώργος Μανωλάκης, ετών 30,

Δημήτρης Χασιώτης, ετών 33,

Ηλίας Γιαννούκος, ετών 37,

Βασίλης Λαπατσώρας, ετών 50,

Θανάσης Τετριμέλης.

Με ψεύτικες διαβεβαιώσεις προς τον τότε πρόεδρο της Αταλάντης Ηλία Καρδάρα, ο Ιταλός συνταγματάρχης και ο πρώην φρούραρχος Αταλάντης υπολοχαγός Λιμπρίνο, είπαν ότι οι συλληφθέντες θα ανακριθούν, αλλά κατά τη μεταφορά τους προς τη Λιβαδειά, στο δρόμο και λίγο έξω από την Αταλάντη, στη θέση “Περιβολάκια”, το καμιόνι σταμάτησε και τους κατέβασαν, όπου έγινε και η εκτέλεση. Σαν από θαύμα ο ένας τους ο Θανάσης Τετριμέλης, γλίτωσε, καθώς τα βλήματα που τον έριξαν κάτω, τον πήραν στη μέση και στην πλάτη.

Στο Μνημείο Πεσόντων, που βρίσκεται στην θέση Περιβολάκια Αταλάντης, οι τοπικοί φορείς με εκδηλώσεις τιμής και μνήμης, δεν αφήνουν τη θυσία να ξεχαστεί.

Ο Δήμος Λοκρών τίμησε τα γεγονότα και τη μνήμη των εκτελεσθέντων αγωνιστών το απόγευμα της Παρασκευής 27 Μαΐου 2022 και ώρα 19:30 στο Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης στη θέση «Περιβολάκια» στον επαρχιακό δρόμο Αταλάντης Καλαποδίου.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιελάμβανε:

-Επιμνημόσυνη δέηση από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ. Συμεών

-Χαιρετισμός του Δημάρχου Λοκρών κ. Αθανασίου Ζεκεντέ

-Χαιρετισμός του Δημάρχου Διστόμου κ. Ιωάννη Σταθά

-Χαιρετισμός από τον Δρ. Αθανάσιο Φροντιστή, επιζώντα της Κατοχής, μέλος της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και συγγραφέα του βιβλίου «Ελεγεία για το Ολοκαύτωμα της Ελλάδας 1941-1944 - Δέκα ωδές».

-«Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ» από τη Δημοτική Φιλαρμονική

-Ομιλία για το ιστορικό γεγονός από τον κ. Αριστομένη Συγγελάκη, Πανεπιστημιακό, Συγγραμματέα του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα: «Η Αταλάντη της Αντίστασης και της θυσίας στην πρώτη γραμμή του αγώνα για Μνήμη και Δικαιοσύνη!»

-Χαιρετισμός του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ. Συμεών

Μουσική και τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη από τη Δημοτική Φιλαρμονική

-Κατάθεση στεφάνων

Τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των ένδοξων νεκρών

Ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου

Το σωματείο μας «Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης» παραβρέθηκε αποδίδοντας τον απαιτούμενο φόρο τιμής, εκπροσωπούμενο απο την Πρόεδρο Λάζου Βασιλικη που κατέθεσε και το στεφάνι , τον Γ.Γ Φούντα Πάρη και το μέλος μας Σωτηρίου Παναγιώτη

Εγγραφή μελών

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

για 22 συνεχόμενα χρόνια το Σωματείο μας προχωρά σε εθελοντική βάση με συγκεκριμένες δράσεις για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την ανάδειξη των ιστορικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην περιοχή μας αλλά και σ όλη τη χώρα κατά την περίοδο 1940-1944 και με πρόσφατη τροποποίηση του καταστατικού μας και της σύγχρονης ιστορίας του τόπου μας, ενώ παράλληλα,επιμελείται την εύρυθμη λειτουργία του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης του Δήμου Λαμιέων με συγκέντρωση υλικού και ξεναγήσεις.

Όσοι από εσάς έχετε το χρόνο και τη διάθεση να βοηθήσετε με όποιο τρόπο, μπορείτε να γίνεται μέλη μας. Αν εγγραφείτε άμεσα , θα μπορείτε να συμμετέχετε και στις εκλογές για το νέο Δ.Σ που θα πραγματοποιηθούν το ερχόμενο μήνα. Συμπληρώστε και στείλτε την αίτηση σας διά ζώσης στα μέλη του Δ.Σ ή ηλεκτρονικά m.i.a.r.1940.1950@gmail.com

 26 ΜΑΗ 1942, Μέρα μνήμης για τους Νεομοναστηριώτες, που εκτελέσθηκαν ομαδικά από τους Ιταλούς κατακτητές.

Όχι μόνο οι Γερμανοί, αλλά και οι Ιταλοί κατακτητές διέπραξαν απεχθείς δολοφονικές πράξεις που στιγμάτισαν το πέρασμά τους από την χώρα μας. Η Ιστορία υπενθυμίζει τα εγκλήματα των γειτόνων και σκύβει το κεφάλι…

26 Μάη 1942...Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, τους θυμόμαστε μέσα σε ιδιαίτερα συγκινησιακή φόρτιση ακόμα και τώρα, τόσα χρόνια μετά. Το πιο σημαντικό είναι ότι τους θυμούνται και τους τιμούν και τα σχολεία του Νέου Μοναστηρίου, ακόμα και οι πιο μικρές τάξεις του Δημοτικού Σχολείου!!!

Είναι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός, ότι τόσο μικρά παιδιά είναι ευαισθητοποιημένα σε ότι αφορά στην τοπική ιστορία τους, γιατί με τον τρόπο αυτό συμμετέχουν ενεργά σε κάτι τόσο σημαντικό, όπως η διατήρηση της συλλογικής μνήμης.

Σαν αυτή τη μέρα η γιαγιά μου έχανε από φασιστικές σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος των Ιταλών κατακτητών, τον άνδρα της και τον αδερφό της (Καμηλούδης Παναγιώτης και Στεφούδης Στέφανος). Αργότερα κατά τη διάρκεια της αντίστασης χάθηκε και ο αδερφός του εκτελεσθέντος παππού μου (Καμηλούδης Πασχάλης). Και οι τρεις ήταν άνθρωποι της οικογένειας από την πλευρά της μάνας μου. Από την πλευρά του πατέρα μου, στην αντίσταση, η οικογένεια θρήνησε άλλα δυο θύματα (Βουλτσιούδης Κώστας και Βουλτσίδης Στεργιος).

Μόνο περηφάνια γι αυτούς τους πραγματικούς πατριώτες.

Το Νέο Μοναστήρι, ένα χωριό προσφύγων, στην αντίσταση...

Το Νέο Μοναστήρι βρίσκεται στα βορειοδυτικά της επαρχίας Δομοκού, στις παρυφές του θεσσαλικού κάμπου, πάνω στον παλιό εθνικό δρόμο Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Έχει 1.250 κατοίκους περίπου, είναι κεφαλοχώρι και προοδευτικό. Το 1924 οι πρώτοι κάτοικοί του, εγκαταστάθηκαν αρχικά στην τοποθεσία με το τοπωνύμιο Τζιόμπα, δίπλα στο χωριό Σοφιάδα και μέσα στα όρια του τσιφλικιού του Μαραθέα. Το 1954 έγινε ισχυρός σεισμός και το χωριό ισοπεδώθηκε. Το νέο χωριό ξαναχτίστηκε στη σημερινή του θέση στους πρόποδες ενός λόφου, εκεί που ήταν από τον 4ο αιώνα π.Χ η αρχαία πόλη Πρόερνα, στην κορυφή του οποίου σώζονται ακόμα μεγάλα τμήματα της αρχαίας Ακρόπολης. Οι κάτοικοί του είναι πρόσφυγες και ήρθαν από το Μεγάλο Μοναστήρι της Ανατολικής Ρωμυλίας, περιοχή της σημερινής Βουλγαρίας. Όπως οι ίδιοι ομολογούν και εκεί πρόσφυγες ήταν, καθώς οι πρόγονοί τους εγκαταστάθηκαν εκεί κατά το 17ο αιώνα προερχόμενοι από νησιά του Αιγαίου και κυρίως από τη Μυτιλήνη. Ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία και ζούσαν σε απόμερα ημιορεινά χωριά, σχεδόν απομονωμένοι σε ένα δικό τους πολιτισμό και με δικό τους γλωσσικό ιδίωμα, για παράδειγμα οι άντρες διατηρούσαν μακριά μαλλιά σε πλεξούδες.

Το 1924 όταν έγινε η ανταλλαγή των πληθυσμών με τη Βουλγαρία, το Ελληνικό κράτος απαλλοτρίωσε ένα μέρος από το τσιφλίκι του Μαραθέα και τους εγκατέστησε στη Τζιόμπα. Όπως λένε οι Μοναστηριώτες, εδώ πέρασαν δύσκολα χρόνια με φτώχεια μεγάλη.

Δεν μπορούσαν να προσαρμοστούν στη νέα ζωή και στο κλίμα αλλά κυρίως με τα προβλήματα που τους δημιουργούσε ο δυνάστης τσιφλικάς με τον οποίο είχαν διαρκώς συγκρούσεις. Με την κατάκτηση της πατρίδας μας από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, ο Μαραθέας έγινε ο φόβος και ο τρόμος της περιοχής, έγινε λεγεωνάριος-συνεργάτης των Ιταλών και θεώρησε ότι ήταν η μοναδική ευκαιρία να διώξει τους πρόσφυγες από το τσιφλίκι του. Το 1942, την περίοδο της μεγάλης πείνας, ο τσιφλικάς είχε σπείρει 250 στρέμματα κουκιά. Οι κάτοικοι της περιοχής υπέφεραν από την πείνα, έτσι πολλοί από τα γύρω χωριά πήγαιναν και μάζευαν κουκιά. Ο τσιφλικάς, με αφορμή το περιστατικό, βρήκε την αιτία που ζητούσε. Στις 26 Μάη του 1942, φέρνει τους συνεργάτες του Ιταλούς στο χωριό το οποίο λεηλατούν, βασανίζουν αδιάκριτα πολλούς κατοίκους και καίνε 26 σπίτια. Στο τέλος παίρνουν 12 άντρες και τους κλείνουν στο Δημοτικό Σχολείο όπου τους βασανίζουν άγρια. Στη συνέχεια τους βγάζουν στο προαύλιο, τους υποχρεώνουν να σκάψουν ένα λάκο και εκεί τους εκτελούν παρουσία των συγγενών τους.

Πρόκειται για τους παρακάτω αθάνατους ήρωες.

1. Τερζίδης Μιχαήλ

2. Γκανίδης Γιάννης του Κυριάκου

3. Νατούδης Νίκος

4. Γκανίδης Λάμπρος

5. Γκανίδης Μόσχος

6. Γκαντολούδης Στέργιος

7. Γιαλαμούδης Σιδέρης

8.Καμηλούδης Παναγιώτης

9. Στεφούδης Στέφανος

10. Γκανίδης Γιάννης του Στεργίου

11. Μάστορας Γεώργιος

12. Κονταλέξης Κ.

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι είχε προηγηθεί ένα άλλο σημαντικό γεγονός που αποκρύπτεται ή είναι άγνωστο σε πολλούς. Μέλη του ΚΚΕ του Ν Μοναστηρίου με μπροστάρη τον Γιαλαμούδη Μιχάλη, ζήτησε από τον Μαραθέα να ανοίξει τις αποθήκες του και να δώσει στον κόσμο που πεινούσε δανεικές τροφές η οποίες εν καιρώ θα επιστρέφονταν. Ο Μαραθέας αρνήθηκε και η ίδια ομάδα πλαισιωμένη με πολλούς ακόμα Μοναστηριώτες, μπήκαν στις αποθήκες του και αφαίρεσαν τρόφιμα τα οποία στην συνέχεια διανεμήθηκαν στους ταλαιπωρημένους χωριανούς. Αυτή την ενέργεια ο Γιαλαμούδης την πλήρωσε πρώτος, αφού συνελήφθη, ξυλοκοπήθηκε και εκτελέστηκε πρώτος μεταξύ των δώδεκα.

Μετά απ όσα είδαν και έπαθαν οι κάτοικοι του χωριού, μικροί και μεγάλοι, άντρες και γυναίκες πλαισίωσαν τις αντιστασιακές οργανώσεις. Στην αρχή κύριος οργανωτής και καθοδηγητής των οργανώσεων ήταν ο Τερζίδης Μόσχος , στο ΕΑΜ αρχικά υπεύθυνος ήταν ο Πατσιαλίδης Γεώργιος με συνεργάτες του, τους Παπανικολάου Αναστάση, Σταυρίδη Νίκο, Στεφανίδη Στέφανο, Αλμπανούδη Αργύρη και Αρβανίτη Χρήστο.

Σπουδαίο ρόλο έπαιξε ο Τερζίδης Νίκος, που ήταν παλιό στέλεχος του Αγροτικού κόμματος. Στον εφεδρικό ΕΛΑΣ ήταν ο Παπαμιχαήλ Δημήτρης με 30 και πλέον εφέδροελασίτες, ανάμεσά τους οι Παπαμιχαήλ Μιχαήλ, Μπουτζικούδης Δήμος , Γιαντσίδης Μιχάλης και Παπαντωνίου Γιάννης. Ο εφεδρικός ΕΛΑΣ του χωριού υπαγόταν στη 13η Μεραρχία με καπετάνιο τον Αμαριώτη. Οι έφεδροελασίτες πήραν μέρος σε μία επίθεση που έγινε εναντίον των Γερμανών στη γέφυρα της Κακάρας με αποτέλεσμα να σκοτωθεί Ένας Γερμανός και να τραυματιστεί ένας έφεδροελασίτης. Αγρυπνούσαν μέρα-νύχτα παρακολουθώντας τις κινήσεις του εχθρού τόσο στην παρακείμενη σιδηροδρομική γραμμή όσο και στην τότε εθνική οδό. Επίσης εξασφάλιζαν το πέρασμα των ανταρτών, των εφοδιοπομπών και άλλων από τη σιδηροδρομική γραμμή.

Στην ΕΠΟΝ οργανώθηκαν πρόθυμα όλοι οι νέοι και νέες που δεν εντάχθηκαν στον εφεδρικό ΕΛΑΣ και υπευθυνος υπεύθυνος ήταν ο Τερζίδης Μόσχος και μέλη οι Γκουγκούδης Νίκος, Παπαμιχαήλ Μιχαήλ , Βουλτσίδης Στέργιος , Στεφανίδης Παναγιώτης, Παπαδημητρίου Δημήτρης , Πατσιαλίδης Στέργιος και άλλοι.

Οι επονίτες ήταν η ζωή του χωριού . Έκαναν συχνά πολιτιστικές εκδηλώσεις με συγκεντρώσεις, ομιλίες, χορούς και τραγούδια, θέατρο κλπ. Μία μέρα, αργά το απόγευμα, επειδή δεν είχαν άλλο κατάλληλο μέρος για να συνεδριάσουν, πήγαν μέσα στην εκκλησία. Την ώρα εκείνη ήρθαν ξαφνικά Γερμανοί στο χωριό.Ειδοποιήθηκε από τους πατριώτες ο παπάς, έρχεται στην εκκλησία, βάζει τα άμφιά του και αρχίζει τη λειτουργία. Σε λίγο έφθασαν και οι Γερμανοί, μπαίνουν στην εκκλησία και κατευθύνονται στον παπά. Του λένε, αφού γίνεται το πρωί η λειτουργία γιατί εσύ την κάνεις τώρα το βράδυ; ο παπάς τους απάντησε, «επειδή η εκκλησία είναι μικρή και το χωριό μεγάλο και δεν μας χωράει όλους, το πρωί έρχονται οι μεγάλοι και το βράδυ οι νέοι», το πίστεψαν οι Γερμανοί και δεν ενόχλησαν κανέναν.

Να σημειωθεί ότι το διερμηνέα έκανε ο Στεφανίδης Στέφανος που γνώριζε γερμανικά. Στην Εθνική αλληλεγγύη ήταν ο παπάς του χωριού Μιχάλης Παπαμιχαήλ και ο Καμπούρης Δήμος. Βοήθησαν πάρα πολύ τις άπορες οικογένειες, τους κα-τατρεγμένους, τους ασθενείς και όσους είχαν ανάγκη..

Στην ΕΤΑ ήταν ο Ζητούδης Στέργιος και ο Ζαμηλούδης Σιδέρης

Στην αυτοδιοίκηση εργάστηκαν οι Τελούδης Αργύρης , Βουβαλούδης Στέργιος Νατούδης Παύλος και Παπαμιχαήλ Δημήτρης.

Πρόεδρος του λαϊκού δικαστηρίου ήταν ο Παπαμιχαήλ Δημήτρης με μέλη τους Παπαμιχαήλ Μιχάλη, Βουβαλούδη Δήμο και Τακολούδη Διονύσιο.

Λαϊκός επίτροπος ήταν ο Γιαντσίδης Παναγιώτης με το Λουλακούδη Δημήτρη.

Το χωριό είχε αρκετό έμψυχο υλικό με δράση ζωή και θυσία και για αυτό και η προσφορά του στον αγώνα ήταν μεγάλη.

Συχνά επισκεπτόταν το χωριό ο Μαργαρίτης Βασίλης από το χωριό Παζαράκι που παρίστανε τον Ιταλό αξιωματικό και έδερνε τον κόσμο αδιάκριτα. Σε κάποια επίσκεψη του έπιασε ένα χωριανό και του έβγαλε τις τρίχες από το μουστάκι του, μετά στράφηκε στον παπά του χωριού τον Παπαμιχαήλ , τον επιασε από τα γένια και τον απειλούσε. Του έταξε να του δώσει 20 οκάδες σιτάρι έτσι τον κρατούσε στο μαγαζί όσο να έρθει ο γιος του παπά που ήταν χειροδύναμος.

Μόλις ήρθε, του έριξε ένα ξύλο γερό και δεν ξαναπάτησε στο χωριό.

Το 1942 άλλος προδότης από τον Αλμυρό ο Κορδίστας, πηγαινοερχόταν και τρομοκρατούσε το χωριό. Σχηματίστηκε τότε μία ομάδα από δέκα ενόπλους έφεδροελασίτες και του έστησαν ενέδρα στα χωριά Φαρσάλων. Το έμαθε όμως, άλλαξε πορεία και δεν ξαναφάνηκε στο χωριό.

Στον ΕΛΑΣ προσχώρησαν πολλοί νέοι και συμμετείχαν σε αρκετές μάχες. Σκοτώθηκαν δύο, ο Τερζίδης Παναγιώτης και ο Βουλτσιούδης Κώστας του Γεωργίου.

Μετά το 1945 άρχισαν οι επιδρομές των παρακρατικών οργανώσεων του Σούρλα και άλλων, που λεηλάτησαν το χωριό. ξυλοκόπησαν κατοίκους , έκαψαν 25 σπίτια και σκότωσαν το Σταυρίδη Σιδέρη, το Γκανίδη Νίκο, το Βουβαλούδη Γιώργο, τον Παπαμιχαήλ Σιδέρη, τον Κυτούδη Κυριάκο και τον Παπαντωνίου Παύλο.

Ο Παπαγεωργίου Γεώργιος και ο Καμηλούδης Πασχάλης πέθαναν το 1945 από τα βασανιστήρια στο νοσοκομείο, ο Βουλτσίδης Στέργιος πέθανε στις φυλακές Ηρακλείου Κρήτης.

Νέοι και οι νέες του χωριού και άλλοι δημοκράτες, κατέφυγαν στο δημοκρατικό στρατό και σε διάφορες μάχες σκοτώθηκαν 17.

Μερικοί κατέφυγαν ως πρόσφυγες στις ανατολικές χώρες και από αυτούς δύο πέθαναν εκεί, ο Γκανίδης Γιάννης στη Γιουγκοσλαβία και ο Νταντούδης Βασίλης στην Τασκένδη.

Ο κατάλογος των δεκαεπτά νεκρών:

1. Στεφανίδης Παναγιώτης

2. Τσιακαρίδης Μόσχος

3. Γκανίδης Μιχαήλ του Γιάννη

4. Ιορδανίδης Θεοχάρης

5. Μανωλούδης Μανώλης

6. Μανωλούδης Μιχαήλ

7. Καναλίδης Νίκος

8. Κυτούδης Στέφανος του Γεωργίου

9. Κυτούδης Στέφανος του Αντωνίου

10. Τσιντρούδης Σιδέρης

11. Καρυώτης Ανδρέας

12. Βασιλειάδης Γιάννης

13. Κατσικούδης Βασίλης

14. Μαμαλούδης Μήτσιος

15. Μπουντουρούδης Χρήστος

16. Παπαμιχαήλ Χρήστος

17. Δελημπούρα Αναστασία του Θεοχάρη.

Η οργάνωση της Επιχείρησης ΜΑΡΑΘΕΑ

Η πρώτη επιχείρηση αντίστασης γίνεται στις 9 Ιουλίου του 1942 στην Τζιόμπα (Νέο Μοναστήρι), στην θέση κονάκι Μαραθέα.

Ο σχεδιασμός της επιχείρησης έγινε στην θέση Στρογγυλή στην Μάκριση Δομοκού, από τον Άρη και την ομάδα των συντρόφων του που στη συνέχεια εκτέλεσαν τον τσιφλικά Μαραθέα.

Λίγα λόγια για τον Μαραθέα.

Ο Μαραθέας αγόρασε, μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα το έτος 1883 (με το συμβόλαιο 23/1/1883 συμβολαιογράφου Βόλου Νικόλαου Γιαβόπουλου), το αγρόκτημα Μπεκριλέρ 36000 στρεμμάτων από τους Οθωμανούς : 1) Αβδούλ Χαλήμ Χατζή Γιαγιάς , 2) Κασίμ Χατζή Ετέμ Αγάς, 3) Σουλειμάν Χατζή Γιαγιάς.

Η εγκατάσταςή του στην περιοχή, έγινε κοντά στο χωριό Τζιόμπα , όπου έκτισε το κονάκι του. Ο ίδιος ήταν πολύ καταπιεστικός προς τους κολίγους και η πρώτη μεγάλη σύγκρουση θα έρθει το 1910, με τα γεγονότα της Καρδίτσας και του Κιλελέρ. Θέλοντας να αποφύγει τις μεγάλες απαλλοτριώσεις που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση σχετικά με τμήματα του κτήματός τους , εκδίωξαν με απειλές και ξυλοδαρμούς αλλά και θύματα τους κατοίκους της Τζιόμπας , οι οποίοι κατέφυγαν στο γειτονικό χωριό Τσουφλάρ, το οποίο ανήκε στο γαμπρό του Μαραθέα τον Μιχάλη Ζωγράφο.

Το 1927 εφαρμόστηκε η πρώτη απαλλοτρίωση που είχε αποφασιστεί το 1923 για την αποκατάσταση των ακτημόνων καλλιεργητών του Συνεταιρισμού Βαρδαλής και κυρίως για την εγκατάσταση των προσφύγων Μοναστηριωτών. Να σημειωθεί εδώ ότι με απόφαση του Δικαστηρίου Λαμίας στις 21 Δεκεμβρίου του 1927, καθορίστηκε αποζημίωση υπέρ Μαραθέα Νικολάου, Κωνσταντίνου και Αλέξανδρου ως παρακάτω:

Ο Συνεταιρισμός Βαρδαλής κατέβαλε 890.000 δρχ.

Η προσφυγική ομάδα 6.211.000 δραχμές.

Και το Ελληνικό Δημόσιο 3.550.000 δρχ.

Τον Οκτώβριο του 1941 με καταστατικό συμβόλαιο (αρ 5487/16-10-1941) συστήθηκε εταιρία με την ονομασία « Εταιρία αγροτικών εκμεταλλεύσεων και βιομηχανοποίησης γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων Πρόερνα», μεταξύ του Νικολάου Μαραθέα , του Νέλλου Κανελλόπουλου και των λοιπών συνιδιοκτητών. Τον Νοέμβριο του 1941 , ο Νικόλαος Μαραθέας με εξώδικη δήλωση του προς το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας εδήλωσε ότι «αφίσταται των συμφωνηθέντων» και ανακαλεί την γενομένη εισφορά του αγροκτήματός στην Εταιρεία. Από τότε αρχίζει ένας ατελείωτος δικαστικός αγώνας , ο οποίος απασχόλησε το Συμβούλιο της Επικρατείας έως το 1954 (έκδοση σχετικής απόφασης από το Υπουργείο Εμπορίου).

Οι Μοναστηριώτες.

Η σύγκρουση ξεκίνησε από την πρώτη ημέρα, άλλωστε οι πρόσφυγες Μοναστηριώτες είναι η αιτία διαμελισμού της περιουσίας Μαραθέα (με την πρώτη απαλλοτρίωση). Αυτό και μόνο φθάνει για να είναι θανάσιμοι εχθροί του.

Το καλοκαίρι του 1942, πεινασμένοι Μοναστηριώτες κολίγοι του Μαραθέα, έσπασαν τις πόρτες των αποθηκών του και πήραν τρόφιμα τα οποία μοιράστηκαν στους κατοίκους καθώς η πείνα, στην οποία ο Μαραθέας τους είχε υποβάλλει, είχε φθάσει στο απροχώρητο. Ο Μαραθέας κάλεσε τους Ιταλούς και υπέδειξε τους πρωταίτιους της μικρής αυτής εξέγερσης. Οι Ιταλοί έσπευσαν να κάψουν τα σπίτια όσων ο Μαραθέας υπέδειξε και εκτέλεσαν δώδεκα πατριώτες (26 /5/1942)

Καθώς τα νέα της εκτέλεσης έγιναν γνωστά στον ΕΛΑΣ, ο Άρης Βελουχιώτης και η ομάδα του έφθασαν βράδυ στο κονάκι του Μαραθέα και αφού το κύκλωσαν, εκτέλεσαν επί τόπου τον πατέρα της οικογένεια και αυτουργό της εκτέλεσης Νίκο Μαραθέα και τον επιστάτη του. Την εκτέλεση ανέλαβε σύμφωνα με τις πηγές, ο Θεσσαλός αντάρτης του ΕΛΑΣ, Κωσταράς, πρώην εργάτης γης της οικογένειας Μαραθέα. Φεύγοντας, οι αντάρτες του ΕΛΑΣ πήραν ως ομήρους τους, τον ανήλικο γιο της οικογένειας Μαραθέα, καθώς και τον Αλέκου Τράκα, επίσης ανήλικο γιο του επιστάτη της οικογένειας.

Παράλληλα, ο Άρης άφησε πίσω του επιστολή στη χήρα Μαραθέα, στην οποία απαιτούσε να δοθούν όχι λύτρα, όπως θα το ήθελαν πολλοί "μελετητές" της υπόθεσης, αλλά αποζημιώσεις για τις οικογένειες των εκτελεσθέντων κολίγων. Η εκτέ-λεση έγινε ταχύτατα γνωστή στον αγροτικό κόσμο της περιοχής, ο οποίος σχεδόν στο σύνολό του την αντιλαμβανόταν ως απονομή δικαιοσύνης. Μια ακόμα πτυχή της απαγωγής σχετίζεται, από το Διονύση Χαριτόπουλο, και κατά τη γνώμη μας ορθά, με την αποφυγή αντιποίνων των Ιταλών και της οικογένειας Μαραθέα, στους χωρικούς της περιοχής.

.

Ας δούμε όμως πως αφηγείται τα γεγονότα και ο αδελφός του Άρη Βελουχιώτη , ο Μπάμπης Κλάρας.

« Πρώτη στην σειρά επιχείρηση αυτή η περίπτωση Μαραθέα. Πόσα ασύστολα ψέματα δεν γράφτηκαν τον καιρό εκείνο και κατοπινά για αυτή. Πόσα δεν χύθηκαν κροκοδείλια δάκρυα για την τιμωρία του , από εχθρούς και φίλους , για την αδικία τάχα και την αντιπολιτικότητα – η δεύτερη , βέβαια τους ενδιέφερε όλους πιότερο , άλλους κομματικά κι άλλους ακόμα και προσωπικά . Ενώ ούτε ένα δάκρυ δεν βρέθηκε να χυθεί μήτε αργότερα για τα αθώα θύματα ενός εθνοπροδότη μεγαλοτσιφλικά, που δεν δίστασε να καταδώσει στους Ιταλούς ως αναρχικούς και να στηθούν έτσι μπρος στο ντουφέκι των καραμπινιέρων είλωτές του, οικογενειάρχες που για λίγα τρόφιμα που πήραν για να στομώσουν την πείνα των ολονήστικων παιδιών τους.»

Και συνεχίζει ακόμα πιο καυστικώς «Θέλανε να αφήσει απλήρωτα η Ιταλόφιλη χήρα του τα θύματά του. Μόνο ο Άρης δεν ήθελαν να ενεργήσει όπως ενήργησε. Τούς πείραξε , πού πήρε μαζί του τα δύο παιδιά , του Μαραθέα το ένα, του επι-στάτη του Τράκα το άλλο . Κι ας ένιωθαν καλά ότι τα πήρε από τη μία για να φυλάξει τα νώτα του από πληροφορίες που μπορούσαν να δώσουν στα καταδιωκτικά αποσπάσματα , κι από την άλλη για να εξαναγκασθεί η Μαραθέαινα να αποζημιώσει τα θύματα του άντρα της, όπως και τελικά αναγκάστηκε να πράξει. Οργίασαν τότε σε βάρος του , αντί να τον προασπίσουν. Ποιοι ? Εκείνοι που δεν δίστασαν αργότερα να εφαρμόσουν , χωρίς μάλιστα ουσιαστικό λόγο, την ομαδική ομηρία μετά τα Δεκεμβριανά .

Ξέχασαν ακόμα , ότι η τιμωρία του Μαραθέα είχε συνταιριασθεί και με μια συγκυρία με γενικότερη σημασία. Τις ημέρες εκείνες θα ήταν φιλοξενούμενος του Μαραθέα στο τσιφλίκι του ο Τσολάκογλου. Ο υποστράτηγος που υπέγραψε την συνθηκολόγηση στο Αλβανικό Μέτωπο κι έγινε συνέχεια ο πρώτος κατοχικός πρωθυπουργός. Ο Τσολάκογλου ήταν τυχερός γιατί καθυστέρησε μια μέρα. Διαφορετικά, ίσως να είχε πάρει και αυτός την πληρωμή του. Γλίτωσε ο ίδιος, αλλά δεν έμεινε απλήρωτος ο Μαραθέας. Οι αντάρτες που είχαν κυκλώσει το κονάκι του, έπιασαν στον ύπνο και αυτόν και τον επιστάτη του τον Τράκα. Τον πέρασαν από αντάρτικο δικαστήριο, τον καταδίκασαν ως ένοχο για τον τουφεκισμό δώδεκα κολίγων, που καθ’ υπόδειξη του τους έστησαν στον τοίχο οι Ιταλοί ως αναρχικούς.

Εκτελέσαν την καταδικαστική απόφαση , έβαλαν φωτιά στο κονάκι του, άφησαν την ¨ταυτότητα ¨ τους . Ένα χαρτί πληροφορούσε ότι μήτε αναρχικοί, μήτε ληστές και κλέφτες ήταν, αλλά αντάρτες, εκδικητές του λαού. Για αυτό και αφήσανε απείραχτα τα τιμαλφή και όσα άλλα πολύτιμα αντικείμενα μπορούσαν να πάρουν μαζί τους. Ζητούσαν μόνο να αποζημιωθούν από την Μαραθέαινα, όπως είχαν προτείνει και οι λαϊκές οργανώσεις, τα θύματα της απληστίας και της θηριωδίας του μεγαλοτσιφλικά».

Και συνεχίζει με την απαγωγή των δύο παιδιών.

«Πήραν μαζί τους το παιδί του Μαραθέα και το παιδί του επιστάτη Τράκα και αποσύρθηκαν προς την Φθιώτιδα, για να συνεχίσουν την δράση τους εναντίον των κατακτητών και των εθνοπροδοτών .

Τα αποσπάσματα των Ιταλών και των οργάνων τους, δεν άργησαν να τους πάρουν από κοντά. Μάταια όμως. Ο Άρης όπως ήξερε να πολεμά, όταν και όπως έπρεπε, ήξερε και να υποχωρεί όπως το απαιτούσαν ο τόπος και η ώρα. Στην πλάτη τους κουβαλήσανε οι αντάρτες τα δύο παιδιά. Τίποτα δεν τους έλειψε και ας μέναν οι ίδιοι νηστικοί. Ούτε τρίχα δεν τους θίξανε. Κατέθεσε και η Μαραθέαινα τις αποζημιώσεις σε συμβολαιογράφο της Αθήνας για τις οικογένειες των θυμάτων – κάπου ενενήντα εκατομμύρια της εποχής. Κι όλα θα πήγαιναν καλά ως το τέλος, αν δεν έμπαινε στη μέση, σαν κακός δαίμονας, ένας Άθως Ρουμελιώτης κι ένας Αχιλλέας, που παρά την εντολή του Άρη να φυλάξουν και να μην πειράξουν τα παιδιά, αυτοί, ενώ εκείνος κατέβαινε στη Γκιώνα να ενωθεί με τους αντάρτες του Παρνασσού, όταν λημέριασαν στην Ευρυτανία, θες από αντίδραση, θες από σκληροτράχηλη στενοκεφαλιά, στέρησαν το Μαραθιόπουλο από τη ζωή. Μπορεί για να πετύχουν με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Από την μία να ικανοποιήσουν αιμοβόρα ίσως ένστικτα , και από την άλλη να δυσφημίσουν τον Άρη. Και φορτώνοντας τα βάρη σε αυτόν, να τον παρουσιάσουν ως αιμοχαρή. Στην παγίδα τους αυτή, που αποτελούσε και την αρχή ουσιαστικά για την σύγκρουση του με τον Ρουμελιώτη, δεν παράλειψε να πέσει και η κομματική ηγεσία, ρίχνοντας έτσι νερό στο μύλο όπου άλεθε το σιτάρι της η πιο μαύρη αντίδραση. Όσα όμως κι αν του σούραν, ο αγώνας του Άρη δεν σταμάτησε»

Τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία είναι αποτέλεσμα της αξιέπαινης δουλειάς του Nikolaos Kalimeris και τον ευχαριστώ θερμά γι αυτό. Επίσης θέλω να τον συγχαρώ για τις προσπάθειες που κατέβαλλε ως αυτοδιοικητικός, ώστε να ανεγερθεί το μνημείο των εκτελεσθέντων πατριωτών από τους φασίστες στον τόπο του μαρτυρίου, καθώς και για όλα όσα συνεχίζει να προσφέρει άοκνα. Μπράβο Νίκο.

Επίσης να συγχαρώ τον Giorgos Chondros για τις προσθήκες του στη συμπλήρωση του κειμένου.

*απο ανάρτηση χρήστη George Voults

Το σωματείο μας «Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης» παραβρέθηκε αποδίδοντας τον απαιτούμενο φόρο τιμής, εκπροσωπούμενο απο τον Γ.Γ Πάρη Φούντα κατέθεσε και το στεφάνι .

 Προβολή ντοκιμαντέρ "Τα Ρόδια του Ναγκόρνο Καραμπάχ"

Την ταινία θα παρουσιάσει ο δημιουργός της Θωμάς Σίδερης, και θα συζητήσουμε μαζί του.

Το ντοκιμαντέρ του Θωμά Σίδερη μάς μεταφέρει στο βασανισμένο Ναγκόρνο Καραμπάχ, το φθινόπωρο του 2020 που οι Αρμένιοι καλούνται να εγκαταλείψουν σπίτια, περιουσίες, χωράφια και τους νεκρούς τους.

Τα Ρόδια του Ναγκόρνο Καραμπάχ

Εδώ και σαράντα περίπου χρόνια, όσο κρατά ο πόλεμος μεταξύ Αρμενίας με το Αζερμπαϊτζάν, το πολυπαθές Ναγκόρνο Καραμπάχ αποτελεί μία αμφισβητούμενη περιοχή, μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας, που διεκδικούν και οι δύο εχθρικές χώρες. Μετά τη συμφωνία ειρήνης το φθινόπωρο του 2020, τα σύνορα οριοθετούνται εκ νέου και οι Αρμένιοι κάτοικοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ αναγκάζονται να εγκαταλείψουν σπίτια, περιουσίες, χωράφια και τους νεκρούς τους. Ταυτόχρονα, οι επί χρόνια εκδιωγμένοι Αζέροι, πρώην κάτοικοι της περιοχής, δηλώνουν έτοιμοι να επιστρέψουν.

Σύνορα που μετακινούνται, παραλογισμός, οργή και οδύνη. Μέσα σε όλα αυτά, γνωρίζουμε τον Σεργκέι, έναν Αρμένιο αγρότη που καλλιεργεί ροδιές, ο οποίος διαπιστώνει ότι, σύμφωνα με την νέα συνθήκη, μέρος του χωραφιού του τού ανήκει, ενώ ένα άλλο τμήμα ανήκει πλέον στον εχθρό. Ποιος δικαιούται να γεύεται τα ρόδια του Ναγκόρνο Καραμπάχ;

 Την Κυριακή 15 Μαΐου πραγματοποιήθηκε ο εορτασμός της Καλύβας Στεφανή στην Σπερχειάδα

Την επιμνημόσυνη δέηση τέλεσε με κάθε ιεροπρέπεια ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδας κ. Συμεών.

Από πλευράς κυβέρνησης το παρών έδωσε ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, όπως επίσης οι Βουλευτές Φθιώτιδας κ.κ. Κοτρωνιάς και Χειμάρας, εκπρόσωποι κομμάτων

και Σωμάτων Ασφαλείας, αυτοδιοικητικοί και εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων της περιοχής.

Η κεντρική ομιλία ήταν απο την Πρόεδρο του σωματείου μας, ιστορικό-διδάσκουσα στο ΑΠΘ κα Βασιλική Λάζου.

Το σωματείο μας εκπροσωπήθηκε από την Πρόεδρο που κατέθεσε και το στεφάνι και τον Γενικό Γραμματέα κ. Πάρη Φούντα.

*Η κεντρική ομιλία

Ήταν 22 Μάη του 1942, πριν 80 χρόνια, όταν 15 ψυχωμένα παλικάρια συγκεντρώθηκαν στην Καλύβα του Στεφανή λίγο εξω από την Σπερχειάδα και ξεκίνησαν την πορεία τους προς τα βουνά της Ρούμελης και την αιωνιότητα.

Ο Θανάσης Κλάρας, ο κατοπινός Άρης Βελουχιώτης, ο Στέφανος Στεφανής (ιδιοκτήτης της καλύβας) ο Φώτης Μαστροκώστας από τη Σπερχειάδα, οι αδελφοί Νίκος και Βαγγέλης Λέβας από την Ομβριακή, ο Βασίλης Ξυνοτρούλιας από τους Βελεσιώτες, ο νεαρός σύνδεσμος Βασίλης Λαγός και άλλοι από τα γύρω χωριά, σύνολο 15, αποτέλεσαν τη μαγιά, την πρώτη εθελοντική ομάδα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ξεκινούσε στη Ρούμελη. Οπλισμός τους πέντε περίστροφα και έναν γκρά….

Απέναντί τους οι σιδερόφραχτες στρατιές της Βέρμαχτ και των Ιταλών φασιστών. Είχαν επιβάλει τη φυλετική «Νέα τάξη» στην Ευρώπη και εκστράτευαν βαθιά στο ανατολικό μέτωπο για να ολοκληρώσουν την κατάκτηση του «ζωτικού» για τα ναζιστικά τους σχέδια χώρου.

Πλάι τους ο ελληνικός λαός. Οι άνδρες, οι γυναίκες, οι νέοι και οι νέες στις πόλεις και τα χωριά που υπέφεραν από τις στερήσεις και τη ληστρική συμπεριφορά των κατοχικών οργάνων και των συνεργατών τους. Που αγανακτούσαν από το πλιάτσικο και την συγκέντρωση της σοδειάς τους. Που κινδύνευαν καθημερινά από την αυθαιρεσία και τη βία των κατακτητών. Γιατί, όπως έδειξε η ιστορική εμπειρία, κανένας λαϊκός στρατός δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τη στήριξη της κοινωνίας, που είναι ο ζωοδότης και αιμοδότης του.

Απαντώντας ενεργά στο φλογερό κάλεσμα για ‘Νέο Αρματολίκι’, για τη συνέχιση και την ολοκλήρωση της Επανάστασης του 1821, οι πρώτοι αυτοί αντάρτες ορκίστηκαν ως παιδιά του εργαζόμενου λαού να αγωνιστούν χύνοντας και την τελευταία ρανίδα του αίματός τους για να διώξουν τον εχθρό της πατρίδας από τον τόπο.

Η Ρούμελη αποτελούσε ιδανικό ορμητήριο. Τα ψηλά βουνά της, Οίτη, Γκιώνα, Παρνασσός, Βαρδούσια, Βελούχι, και οι αγωνιστική παράδοση των κατοίκων της αγκάλιασαν το νεοσύστατο εθνικοαπελευθερωτικό στρατό. Πρώτη φροντίδα ήταν το ξεκαθάρισμα της υπαίθρου από συνεργάτες των κατακτητών, αλλά και από ληστές, ζωοκλέφτες και άλλους πλιατσικολόγους. Έτσι ανάσανε η ύπαιθρος και επεκτάθηκε το αντάρτικο κίνημα. Η πρώτη μάχη εναντίον των Ιταλών στη Ρικά της Γκιώνας τον Ιούλιο 1942 έδωσε το στίγμα για την εποποιία που θα ακολουθούσε. Η μαζική συμμετοχή του ΕΛΑΣ, μαζί με τον ΕΔΕΣ στις 25 Νοεμβρίου 1942 στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, μια από τις σημαντικότερες ενέργειες δολιοφθοράς στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, ανύψωσε το ηθικό του χειμαζόμενου λαού και πύκνωσε τις γραμμές του ένοπλου αγώνα.

Ο πόλεµος έπαψε να είναι αποκλειστική υπόθεση των στρατιωτικών και των «Μεγάλων». Ο κοινωνικός πολιτικός χώρος, ο δοκιμαζόμενος λαός, µπορούσε να δηµιουργήσει αληθινούς στρατούς, «υπόγειους» ή σε «ελεύθερες ζώνες», και να τους χρησιµοποιήσει ως µέρος του πολιτικού του οπλοστασίου. Το «ένοπλο» έγινε µέρος αναπόσπαστο του «πολιτικού». Ο πόλεµος διαχύθηκε όπου υπήρχε συγκροτηµένη και οργανωµένη κοινωνία και όπου η πολιτική µπορούσε να αρθρώσει την απαραίτητη για τη δηµιουργία ελεύθερης επικράτειας και κράτους πρόταση.

Η πολιτική συσπείρωση των ανθρώπων µε στόχο τον πόλεµο ενάντια στον κατακτητή και στη ναζιστική του ιδεολογία και πρακτική προάσπιζε πολύ συγκεκριµένα πράγµατα. Κατ’ αρχάς την ίδια τη νοµική υπόσταση των υπόδουλων. Κυρίως όμως την αξιοπρέπεια του µόχθου τους, της εργασίας, ενάντια στον ευτελισµό, την ανάδειξη της δουλικής εργασίας ως µορφής υποχρέωσης του φυλετικά κατώτερου προς τον ανώτερο. Προφανώς, ένα κίνηµα που προάσπιζε τόσο ουσιώδη αγαθά και κατακτήσεις της ανθρωπότητας δεν µπορούσε παρά να έχει ισχυρά πολιτικά οράµατα για το µέλλον.

Στα δυόμισυ χρόνια δράσης του ο λαϊκός στρατός, που ξεκίνησε στη Ρούμελη από αυτόν εδώ τον τόπο, έδωσε εκατοντάδες μάχες ενάντια στους κατακτητές, πραγματοποίησε δεκάδες μικρά και μεγάλα σαμποτάζ γράφοντας απαράμιλλες σελίδες ηρωισμού και αυτοθυσίας στον αγώνα ενάντια στο φασισμό και το ναζισμό. Χιλιάδες πατριώτες, ανάμεσά τους χιλιάδες νέοι μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ, πλαισίωσαν τα αντάρτικα τμήματα και πάλεψαν με το όπλο στο χέρι για την απελευθέρωση της χώρας αλλά και για μια καλύτερη ζωή. Για μια κοινωνία ισότητας και δημοκρατίας, στην οποία ο λαός θα ήταν αφέντης στον τόπο του. Επιστέγασμα της δράσης αυτής ήταν η απελεύθέρωση εκτεταμένων περιοχών και η δημιουργία της Ελεύθερης Ελλάδας με τις δικές της δομές λαϊκής αυτοδιοίκησης και δικαιοσύνης. Τις ημέρες της Απελευθέρωσης η συνολική δύναμη του λαϊκού στρατού ΕΛΑΣ έφτασε τους 80.000 μαχητές σε ολόκληρη την Ελλάδα, ενώ ο εφεδρικός ΕΛΑΣ διέθετε περίπου 30.000 μαχητές

Έχει υποστηριχθεί, και το ασπάζομαι, ότι το να ερμηνεύουμε το παρελθόν μας βοηθά να κατανοούμε το παρόν και πιο σημαντικό μας βοηθά να σχεδιάζουμε το μέλλον…Τι νόημα λοιπόν έχει σήμερα – 80 χρόνια μετά – να μνημονεύουμε τούτα εδω τα γεγονότα;

Ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας ενάντια στους κατακτητές αποτελεί, όπως και κάθε αγώνας του λαού μας, πάνω από όλα μια παρακαταθήκη. Μια παρακαταθήκη για τα καθήκοντα και τους αγώνες, στο παρόν, στο σήμερα.

Ένα παρόν στο οποίο οι άδικες νεοφιλελεύθερες πολιτικές και η έκτακτη υγειονομική κρίση οξύνουν τις κοινωνικές ανισότητες και επαναφέρουν αυταρχικές πρακτικές. Το φάντασμα του φασισμού και του εθνικισμού έχει επιστρέψει ξανά απειλητικό στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία επαναφέρει τη φρίκη των συγκρούσεων σε εμπόλεμους και άμαχους. Η χώρα μας κινδυνεύει να γίνει εφαλτήριο πολέμου. Η Γερμανία, 77 χρόνια μετά, δεν έχει υπογράψει συνθήκη ειρήνης με την Ελλάδα. Ακόμη παραμένουν αδικαίωτες οι απαράγραπτες γερμανικές οφειλές προς τη χώρα μας, ζήτημα νομικό αλλά και πολιτικό. Ο κύκλος αδικίας και αίματος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ακόμη παραμένει ανοιχτός. Φρικώδη εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σε Κομμένο, Βιάννο, Καλάβρυτα, Δίστομο και πάνω από χίλια καμένα χωριά και πόλεις συνεχίζουν να είναι χωρίς δικαίωση. Ουδέποτε αποδόθηκε δικαιοσύνη από τη συντεταγμένη πολιτεία, στο πλαίσιο του ποινικού μηχανισμού, αλλά και από την πολιτική δικαιοσύνη για τις μαζικές θηριωδίες. Και όσο δεν αποδίδεται δικαιοσύνη, όσο δεν τιμωρούνται οι θύτες και δεν αποζημιώνονται τα θύματα, ανοίγει ο δρόμος για την επανάληψη αυτών των εγκλημάτων.

Σήμερα καλούμαστε να αγωνιστούμε ενάντια στη λήθη και τη παραχάραξη της Ιστορίας. Καλούμαστε να υπερασπιστούμε την κληρονομιά της Εθνικής και Ευρωπαϊκής Λαϊκής Αντίστασης απέναντι στον ναζισμό – φασισμό. Και τούτος εδώ ο τόπος έχει πολλά προσφέρει και πολλά να αναδείξει.

Και αυτός είναι ένας αγώνας που αποτελεί γέφυρα πραγματικής Φιλίας, Ειρήνης και Δημοκρατίας μεταξύ των Λαών.

Η σημερινή ημέρα είναι ακόμα μια υπενθύμιση. Μια υπενθύμιση ότι ο λαός όταν θέλει, μπορεί να υψώσει το ανάστημά του. Μπορεί, όταν είναι αποφασισμένος, όταν οργανώνεται, όταν εμπνέεται από οράματα, να αγωνιστεί και να νικήσει όποιον επιβουλεύεται την ελευθερία και τα δικαιώματά του. Είναι μια υπενθύμιση ότι οι απλοί και καθημερινοί άνθρωποι που με τον ιδρώτα τους ποτίζουν αυτή τη γη μπορούν με την ενεργό συμμετοχή και δράση τους να ανατρέψουν την αδικία, τη βία και την αυθαιρεσία.

Μα πάνω από όλα είναι μια υπενθύμιση ότι οι λαοί μπορούν να ονειρεύονται έναν δικαιότερο κόσμο. Έναν κόσμο με ελευθερία, ανεξαρτησία, κοινωνική δικαιοσύνη.

Δόξα και τιμή στους αγωνιστές του εθνικοπαλευθερωτικού αγώνα. Δόξα και τιμή σε όσους αγωνίστηκαν και σε όσους αγωνίζονται για ένα καλύτερο κόσμο.

 Πεζοπορική και ιστορική διαδρομή στην Αλαμάνα και τα Ιαματικά Λουτρά Δαμάστας (Ψωρονέρια).

Στο πλαίσιο των ιστορικών περιπάτων και των 200 συν 1 χρόνων από την επανάσταση του 1821, αλλά και της μάχης της Αλαμάνας στις 23 Απριλίου 1821, το Σωματείο «Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης» και ο Δήμος Λαμιέων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους – Τμήμα Φθιώτιδας, ο Όμιλος Φίλων του Δάσους, η Τοπική Κοινότητα Δαμάστας και το Πνευματικό Κέντρο Δαμάστας συνδιοργανώνουν πεζοπορική και ιστορική διαδρομή στην Αλαμάνα και τα Ιαματικά Λουτρά Δαμάστας (Ψωρονέρια).

Ο περίπατος σε επιμέλεια της Δρ. Ιστορίας Βασιλικής Λάζου, διδάσκουσας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ, θα πραγματοποιηθεί την

Κυριακή 15 Μαΐου 2022 στις 6-8 το απόγευμα

Αφετηρία μας θα είναι τα Ιαματικά Λουτρά Δαμάστας (Ψωρονέρια) με κατεύθυνση το μνημείο του Αθανασίου Διάκου. Στη συνέχεια θα κατευθυνθούμε με κυκλική διαδρομή στο χώρο των Ιαματικών Λουτρών όπου όσοι επιθυμούν μπορούν να απολαύσουν το μπάνιο τους. Ξεναγοί μας η ιστορικός Δρ. Βασιλική Λάζου, η Σοφία Βακιρτζηδέλη, βιβλιοθηκονόμος, προϊσταμένη ΓΑΚ Φθιώτιδας και ο Πάνος Σωτηρίου, ιστορικός.

Ο ιστορικός περίπατος αναδεικνύει τη μάχη της Αλαμάνας και το ιστορικό τρίγωνο «Θερμοπύλες, Αλαμάνα, Γοργοπόταμος», κομβικό σημείο διαχρονικής συνάντησης των αγώνων των Ελλήνων. Παράλληλα μέσα από το μεγαλείο του Αθανασίου Διάκου, πρότυπο της τιμής, της αξιοπρέπειας και της άρνησης οποιουδήποτε συμβιβασμού, προβάλλεται ο διαρκής αγώνας για τη δικαιοσύνη, την ελευθερία και την ανεξαρτησία.